Bel ağrısı tüm toplumu etkileyen önemli bir halk sağlığı problemidir. Tüm insanların yaklaşık %85’i hayatlarında en az bir defa bel ağrısı geçirmektedirler. Bel ağrısı geçirenlerin yaklaşık %10-20’de ağrının sebebi olarak önemli bir omurga problemi görülebilir. Bel ağrılarının yaklaşık %85 nedeni ise ağrı olarak altta yatan bir sebebin olmadığı özgün olmayan bel ağrısıdır. Özgün olmayan bel ağrısı teşhisi konulduğunda ağrı büyük bir oranda tedaviye yanıt verir ve 6-8 hafta gibi bir sürede iyileşir. Özgün bel ağrısında ise altta bulunan hastalığın teşhisi yapıldıktan sonra, hastalığa göre tedavi etmek gerekmektedir.
Ne zaman doktora gitmeliyim?
Bel ağrısı bazı durumlarda ciddi bir hastalık belirtisi olabilir. Bu belirtileri şöyle özetleyebiliriz:
•Ağrıların 6 haftadan uzun sürmesi,
•Tekrarlayan bel ağrısı atakları varsa,
•İstirahatle ağrılar geçmiyorsa,
•Beraberinde yüksek ateş varsa,
•Son zamanlara kilo kaybınız mevcutsa,
•Bacaklarınızda ağrı, uyuşma gibi bulgular varsa,
•Bel veya sırtınızda şekil bozukluğu mevcutsa,
•İdrar kaçırma probleminiz varsa,
•Kaza geçirdikten sonra ağrı başladıysa en yakın zamanda mutlaka bir doktora görünmelisiniz.
Nedenleri:
Bel ağrısı 6 haftadan kısa sürüyorsa akut olarak adlandırırız ve tedaviye yanıt verme oranı yüksektir. 3 aydan uzun sürüyor ise kronik bel ağrısı olarak adlandırırız ve sebebine göre tedavi vermek gerekmektedir.
Kas-bağlarda incinme ve gerinimler: Tekrarlayan ağır kaldırma veya ani anormal bir hareket kasları ve omurga bağlarını zedeleyebilir. Fiziksel durumunuz zayıfsa, sırtınızda sürekli gerginlik ve ağrılı kas spazmlarına neden olabilir.
Bel fıtığı: Diskler, omurlar arasındaki yastıklar gibi hareket etmektedirler. Diskin içindeki yumuşak disk, bütünlüğünün bozulması ile sinire basabilir. Bu durumda belden bacağa doğru yayılan ağrı, uyuşma, karıncalanma, kas zayıflaması gibi bulgular oluşabilir.
Artrit (Kireçlenme): Osteoartrit belinizi etkileyebilir. Bazı durumlarda, omurgadaki artrit, dar kanal adı verilen bir durum olan, omurilik etrafındaki boşluğun daralmasına neden olabilir. Artritin derecesine göre bulguların şiddeti artabilir.
Romatizmal hastalıklar: Omurga bazı iltihaplı romatizma hastalıklardan etkilenebilir. En sık iltihaplı romatizma hastalığı, ankilozan spondilit dediğimiz türdür. Ankilozan spondilit, yumuşak dokunun (bağlar ve tendonların) kemiğe tutunduğu bölgelerde iltihaplanmayı içerir. Bel ve sırt ile pelvis arasındaki eklemden başlayarak iltihaplanma, dokunun bir kısmının aşınmasına neden olur ve iltihap oluştuğunda yeni kemikler oluşabilir. Bu ilerleyici kemik büyüme döngüsü hareketi kısıtlar ve iki omur arasında tam birleşme ile sonuçlanabilir. Genç yaşta bel ağrısının yanında bel hareket kısıtlığı mevcutsa ankilozan sponlilit akla gelmelidir.
Osteoporoz: Kemikleriniz gözenekli ve kırılgan hale gelirse, omurga kompresyon kırıkları geliştirebilir. Osteoporoz hastalığında omurlar günlük aktivite esnasında kırılabilir. Osteoporoz teşhisi konulduğunda düzenli tedavi alınmalıdır.
Omurga şekil bozuklukları: Omuz dengesinin bozulması, diğerlerinden daha belirgin görünen bir omuz kürek kemiği, vücut ve kollar arasındaki asimetrik boşluk, öne doğru eğilmeyle kaburgaların daha yüksekte durması ve bir kalçanın diğerinden daha yüksek olması gibi bulgular mevcutsa mutlaka skolyoz açısından değerlendirme gerekmektedir.
Doç. Dr. Mehmet Atıf Erol Aksekili
