Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) Biyoteknoloji Enstitüsü Aşı Bilim Kurulu Üyesi Prof.Dr. Tarlan Mammedov, yeni tip corona virüse (Covid-19) karşı yeşil bitki üzerinden geliştirdikleri iki aşı çalışmasının hayvanlarda başarılı sonuçlar verdiğini ve insanlar üzerinde denenebilecek duruma geldiğini açıkladı.
ABD’de yaklaşık 14 yıl aşı gelişimi üzerine çalışan ve 2014’ten bu yana da Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Biyoteknoloji Bölümü Enzim ve Mikrobiyel Biyoteknoloji Bölümü’nde sıtma, şarbon ve kuduz aşılarının üretimini gerçekleştiren Mammedov, 20 kişilik ekibiyle yaklaşık 4 ay önce Covid-19’a karşı aşı çalışmalarına başladı.
Mammedov, laboratuvarda özel olarak ürettikleri tütün bitkisi familyasına ait “nicotiana benthamiana” üzerinde yeni nesil aşı çalışmaları yaptıklarını söyledi.
Aşı, antikor ve tarımsal olarak tedavi amacıyla kullanılan her türlü protein üretimi için bitki ekspresyon sistemini kullandıklarını belirten Mammedov, sisteme göre ilgili aşı genlerini yeşil bitki yaprakları hücrelerine aktardıklarını anlattı.
Mammedov, Covid-19’a karşı bitkide ürettiklerini proteini alarak saf hale getirdiklerini vurguladı.
Covid-19’a özel iki “aşı adayı” geliştirildi
Bu doğrultuda iki aşı adayı geliştirdiklerini aktaran Tarlan Mammedov, şunları ifade etti:
“Ürettiğimiz aşı adaylarının Kovid-19’a özel bağışıklık sağladığını gördük. Hayvanlar üzerindeki test çalışmalarında başarılı sonuçlar elde ettik. Aşı adaylarının Covid-19 hastalarının plazma antikorları tarafından çok yüksek seviyede tanınmasını doğruladık. Yani aşı adaylarının proteinlerinin aktif ve düzgün çalıştığını, bundan dolayı yüksek bağışıklık sağladığını gördük. Kan testlerinde bir doz aşıyla bağışıklık sağlayabildiğimizi tespit ettik.”
“Aşı adaylarını insanlarda test edebiliriz”
Mammedov, hayvan deneylerinin sonuçlarına göre artık aşı adaylarının insanlarda da denenebileceğini dile getirdi.
Elde ettikleri sonuçların son derece başarılı olduğuna dikkati çeken Mammedov, “Ürettiğimiz aşı adaylarının güzel, güvenli ve tüm mutasyonlara karşı etkili bir aşı olacağına inanıyoruz. Artık Covid-19 aşı adaylarını insanlarda test edebiliriz. Üretim ve saflaştırma verimi, antijenlerin ticarileştirilmesini sağlayacak kadar yüksek” ifadelerini kullandı.
Mammedov, çalışmayı rapor halinde Aşı Bilim Kurulu’na sunduklarını ve kısa süre içinde Sağlık Bakanlığı’na da göndereceklerini sözlerine ekledi.
