Bilirubin olarak bilinen ve cilde sarı tonda renk veren maddenin, yeni doğan bebeğin kanında yükselmesi ve deride birikmesi ile oluşan duruma sarılık denir. Bebeğin ilk 28 günlük döneminde sık sık rastlanan yenidoğan sarılığı, genellikle kalıcı olmamaktadır. Bebeğin karaciğerinin yetersiz gelmesiyle beraber atılamayan bilirubinin fazlası, dokularda ve kanda birikir ve cilt üzerinde sarı bir tabaka gözlemlenir. Genellikle fizyolojiktir ve 1-2 hafta içerisinde kendiliğinden geçer.
Yenidoğan sarılığı neden oluşur?
Bilurubinin vücuttan atılımını engelleyen doğumsal hastalıklar,
Bebeğin anne karnında geçirdiği hastalıklar,
Bebeklerdeki alyuvarların anormal şekilde daha hızlı parçalanması,
Kalıtsal karaciğer ve kan hastalıkları,
Annenin diyabet hastası olması.
Fizyolojik sarılıklar
Enfeksiyonlar,
Hepatit
Sarılık her bebekte oluşur mu?
Sarılık hakkında ortaya konulan istatistiksel verilere göre, normal olarak doğan bebeklerin %65’inde, normale göre erken doğan bebeklerin ise %85’inde sarılık gözlemleniyor. Fakat çoğu bebeklerde sarılığın etkisi hafif geçerken, bazı bebeklerde sarılık daha ağır hissedilebiliyor. Genel olarak patolojik ve fizyolojik olarak 2 gruba ayrılan sarılık, patolojik olduğunda tehlikeli olabilir.
Patolojik sarılık neden çok tehlikelidir?
Kan hastalıkları, kan uyuşmazlığı, tiroit, bağırsak hastalıkları gibi sorunların olduğu durumlarda meydana gelen sarılık çeşidi patolojiktir. Bilirubin seviyesi çok yüksektedir ve kontrol altına almak ancak ışık tedavisi, ilaç veya kan değişimi ile mümkün olur. Tedavi edilmediğinde çok ciddi şikayetleri beraberinde getirir.
Sarılık ne kadar sürer?
Bebekte görülen sarılığın ne kadar süreceği, sarılığın türüne ve ortaya çıkma nedenlerine göre değişiklik gösterebilir. Eğer sarılık fizyolojikse, genellikle 1-2 hafta sürer. Diğer hastalıklara zemin hazırlayan patolojik sarılık ise çok daha uzun sürer. Bu durumda bebeğin doktor kontrolünde tedavi edilmesi gereklidir. Tedavinin seyrine göre hastalığın iyileşme süresi de değişim gösterir.
Sarılığın belirtileri nelerdir?
Bebeğin cildinde ve gözün beyaz kısmında oluşan sarılıklar,
Süt emme konusunda isteksiz olması,
İştahsızlık,
Kilo kaybı,
Uykudan zor uyanma,
Halsizlik.
Doktora ne zaman gidilmelidir?
Bebeğin doğumundan itibaren ilk 24 saat içinde sarılık belirtileri başlamışsa,
Vücutta gözlemlenen sarı tabaka giderek artıyor ve koyulaşıyorsa,
Bebeğin ateşi 37,5’ten fazlaysa,
Bebek çok halsiz ve hasta görünüyorsa,
Uykudan uyanmak istemiyor ya da güçlük çekiyorsa mutlaka bir doktora gidilmelidir.
Sarılık nasıl tedavi edilir?
Fizyolojik sarılık kendiliğinden sona erdiği için herhangi bir tedavi gerektirmez. Patolojik sarılığın tedavisi ise hastalığın nedenine göre gerçekleştirilir. Bu hususta en sorun teşkil eden durum artan bilirubin seviyesinin sinirlere ve beyne zarar vermesidir. Bu durumu önlemek için ışık tedavisi adı verilen fototerapi tedavisi uygulanır. Bu tedavinin yeterli durumlarda ise kan değişimi yapmak gerekir. Kanın değiştirilmesine karar verilirken bebeğin kilosu, kaç günlük olduğu gibi kriterler göz önünde bulundurulur.
Sarılık tedavi edilmezse ne olur?
Bebekteki gözlemlenen sarılık çok yüksek seviyelere gelirse çok ciddi sorunlara neden olabilir. Çünkü fazla bilirubin beyne yerleşir ve bebeğin beyninde kalıcı hasarlara yol açabilir.
