Türkiye E-Ticaret Hacmi ve Sorunlar
AA Türkiye’nin 2023 yılı e-ticaret hacmi, bir önceki yıla göre %115,15 oranında bir artış göstererek 1,85 trilyon liraya ulaşmıştır. E-ticaret uygulamaları, gün geçtikçe daha fazla kullanıcı tarafından benimsenmekte ve hacmi sürekli olarak büyümektedir. Ancak, bu büyüme ile birlikte e-ticarette çeşitli sorunlar da ortaya çıkmaktadır.
Ticaret Bakanlığı, elektronik ticaret ortamında gerçekleştirilen siparişlerin gerekçesiz olarak iptal edilmesine dair artan şikayetler nedeniyle, bu işlemleri gerçekleştiren firmalara yönelik idari yaptırımların uygulanacağına dair uyarılarda bulunmuştur. Ayrıca, Reklam Kurulu, mevzuata uymayan firmalara karşı durdurma ve para cezası uygulandığını duyurmuştur. Bu duyuruda, ürün fiyatının geçerlilik süresi veya stok durumu hakkında bilgi verilmemesi nedeniyle tüketicilerin yanıltıldığı tespit edilmiştir ve bu durumla ilgili firmalara idari yaptırımlar uygulanmıştır.
“Stok Bilgisi Zorunluluğu”
Tüketici Konfederasyonu (TÜKONFED) Başkanvekili İbrahim Güllü, afişlerde ve internet üzerinden yayımlanan reklamlarda satışa sunulan ürünlerin stok bilgisi verilmesinin zorunlu olduğunu belirtmektedir. Eğer bir ürün, “stoklarda yok” gerekçesiyle teslim edilmiyorsa, tüketicinin şikayet etme hakkı doğmaktadır.
“Artan Şikayetler”
E-ticaret firmalarının satışa sundukları ürünlerde stok bilgisi vermemesi, tüketici şikayetlerinin artmasına neden olmaktadır. Güllü, tüketicilerin ürün siparişi verdiklerinde ve ödemelerini yaptıklarında, e-ticaret firmalarından ‘stokta yok’ veya ‘stoklarımız tükenmiştir’ şeklinde yanıtlar aldıklarını ifade etmektedir. Piyasada istikrarın olmaması, yani ürün fiyatlarının sürekli değişmesinin, firmaları bu tür davranışlara yönlendirdiğini belirtmiştir. Ürün fiyatlarının arttığını gören e-ticaret firması, ürünü ‘stok yok’ diyerek satıştan çekmekte ve ardından artırılmış fiyatla tekrar satışa sunmaktadır.
“Stok Güncelleme Zorunluluğu”
E-ticaret firmalarının stok bilgilerini güncel bir şekilde müşteriyle paylaşması gerektiğini vurgulayan Güllü, “Tüketici ürünü almak istediğinde, kalan ürün sayısı örneğin 25 ise, sipariş oluşturulduktan sonra bu sayının 24 olarak güncellenmiş olması gerekir. Sonradan sisteme giren tüketici, son kalan ürün sayısını görebilmelidir.” değerlendirmesinde bulunmuştur.
“Stokta Biten Ürünlerin Yönetimi”
Güllü, “Stokta bir ürün bittiğinde, sistem otomatik olarak o ürünün siparişine engel koymalı ve ürün satış ilan sisteminden kaldırılmalıdır. Eğer bir firma, stokta olmadığı halde tüketicinin siparişini kabul etmişse, bu ürünü başka firmalardan temin ederek tüketiciye teslim etmek zorundadır. ‘Stokta yok’ veya ‘stoklarımız tükendi’ gibi ifadeler geçerli bir mazeret olamaz.” şeklinde yorumda bulunmuştur.
Şikayet Yapılabilecek Noktalar
Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’ne atıfta bulunan Güllü, televizyon, afiş ve internet gibi mecralardan yayımlanan reklamlarda satışa sunulan ürünle ilgili varsa stok bilgisi verilmesinin zorunlu olduğunu ifade etmiştir. Bu bilginin sağlanmaması, mevzuata aykırılık teşkil etmektedir. Tüketiciler bu tür durumlarla karşılaşmaları halinde, Ticaret Bakanlığı’nın bünyesindeki Reklam Kurulu’na şikayette bulunabilirler. Ayrıca, tüketiciler ürün teslimatı ya da ödemiş oldukları paranın iadesi ile ilgili olarak e-Devlet üzerinden veya doğrudan kaymakamlıklara giderek Tüketici Hakem Heyetine başvurma haklarına sahiptirler.
Haber Kaynağı: Anadolu Ajansı (AA)
