Türkiye’de Doğrudan Satış Sistemine Yeni Düzenleme Geliyor
Türkiye’de 2 milyon kişiyi istihdam eden doğrudan satış sistemi, TBMM’de komisyondan geçen ve genel kurula sunulan yeni bir kanun teklifi ile değişikliğe gidiyor. Bu düzenleme ile sistemde yeni satıcıların kazandırılması ve ortaya çıkan menfaatlerin dağıtılması mümkün olmayacak. Yani, üye zincirleri kurulması yasaklanıyor.
Yönetmelik Koşulları Zorunlu Olacak
Teklifte, doğrudan satış sistemleri “doğrudan satış şirketi tarafından oluşturulan ve iş sözleşmesi ile istihdam edilmeyen, bağımsız temsilci, distribütör, danışman ve benzeri isimlerle komisyon, prim, teşvik ve ödül gibi menfaatler karşılığında faaliyet gösteren doğrudan satıcıların tüketicilere mal veya hizmet pazarladığı satış sistemi” olarak tanımlanıyor. Doğrudan satış şirketinin, sermaye şirketi olması ve yönetmelikte belirlenen diğer koşulları sağlaması zorunlu olacak.
Yeni Satıcı Kazandırma Yasağı
Düzenlemeye göre, doğrudan satış sisteminin, elde edilecek kazancın ağırlıklı olarak sisteme yeni doğrudan satıcılar kazandırılması ve bu sayede ortaya çıkan menfaatlerin dağıtılması üzerine inşa edilmesi yasaklanıyor. Mal veya hizmetin tüketicilere satışını esas alan bir yapı oluşturulması zorunluluğu getiriliyor. Ayrıca, doğrudan satıcılardan, sisteme dahil olmaları veya sistemde kalmaları için tüketiciye satışı öngörülen mal veya hizmeti içermeyen yenileme, paket, ücret, aidat gibi isimler altında herhangi bir bedel ya da borç altına sokan belge alınamayacak.
Doğrudan satış şirketinin belirlediği miktar ya da tutarda mal veya hizmet satın alınması, doğrudan satıcının sistem içindeki seviyesini belirleyemeyecek.
Tüketici Cayma Hakkına Sahip Olacak
Doğrudan satış sistemi kapsamında mal veya hizmet satın alan tüketici, 30 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin sözleşmeden cayma hakkına sahip olacak. Cayma hakkının kullanıldığına dair bildirimin bu süre içinde doğrudan satıcıya veya doğrudan satış şirketine yöneltilmiş olması yeterli olacak. Ayrıca, doğrudan satış şirketi, Bakanlık tarafından belirlenen hususlarda tüketicinin bilgilendirilmesini sağlamakla yükümlü olacak.
Bu düzenleme, kanunun yayımından 9 ay sonra yürürlüğe girecek.
“Saadet Zinciri İnsanların Dolandırıldığı Bir Sistimdi”
Konuyla ilgili NTV’ye açıklamalarda bulunan TÜKONFED Hukuk Komisyonu Üyesi Avukat Baki Öztürk, doğrudan satış sistemlerinin bağımsız satışçılar aracılığıyla işlediğini belirtti. Öztürk, “Bu sistem, piramit sisteme kayma noktasına gelmişti. Bu durum, insanların dolandırıldığı saadet zinciri olarak bilinen bir yapıydı. Yeni düzenlemeyle, doğrudan satış sisteminin sermaye şirketleri olması sağlanacak ve çalışanların üzerindeki satış baskısı kaldırılacak,” dedi.
Diğer Düzenlemeler
- Mesafeli Kredi Sözleşmelerine Düzenleme: Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamındaki kredi sözleşmelerinin şekil şartları yeniden düzenlendi. Tüketici kredisi sözleşmesi yazılı veya mesafeli olarak kurulmadıkça geçerli olmayacak.
- Haksız Ticari Uygulamalara Cezalar Artırılıyor: Haksız ticari uygulamalar için idari para cezaları artırılıyor. Haksız ticari uygulamalar hükmüne aykırı hareket edenlere 600 bin Türk Lirasından 6 milyon Türk Lirasına kadar ceza uygulanabilecek.
- Piramit Satış Sistemleri: Piramit satış sistemini başlatan veya yayanlar hakkında Türk Ceza Kanunu’nun ilgili hükümleri uygulanacak.
- Elektronik Ticaret Üzerinde Düzenleme: Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıların yurt dışı pazarlara ulaşmalarını kolaylaştıran düzenlemeler getirildi. Bunun yanı sıra, net işlem hacminin hesaplanmasında yapılan düzenlemeler de mevcut.
Bu düzenlemeler, kanunun yayımından 9 ay sonra yürürlüğe girecek ve sektörde önemli değişikliklere yol açacaktır.
