Türkiye Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi tarafından hazırlanan “Türkiye Uluslararası Doğrudan Yatırım (UDY) Stratejisi (2024-2028)”, ülkenin uluslararası doğrudan yatırımlar politikasının genel çerçevesini belirlemek ve bu alandaki uygulamalara yön vermek amacıyla yayınlandı. Türkiye, uluslararası sermaye ile kurulan şirketlerin ülke içerisindeki faaliyetleri sayesinde reel ekonomisinin gelişimine önemli katkılar sağladı. Son 20 yılda gerçekleştirilen reformlarla birlikte Türkiye, bu alanda büyük bir sıçrama gerçekleştirdi.
2002-2023 Döneminde 262 Milyar Dolar Yatırım
Stratejiye göre, 1973-2002 yılları arasında yalnızca 15 milyar dolar uluslararası doğrudan yatırım alan Türkiye, 2002-2023 döneminde bu rakamı 262 milyar dolara çıkardı. Bu süre zarfında Türkiye’nin uluslararası doğrudan yatırımlardan aldığı pay, %0,2’den %0,9’a yükseldi. Türkiye’de faaliyet gösteren uluslararası sermayeli şirket sayısı, 5 bin 600’den 82 bin 700’e fırlarken, ülkeye çekilen UDY’nin cari dengeye ortalama katkısı %40 olarak belirlendi.
Startup’lara Yapılan Yatırımların Artışı
Stratejide ayrıca, son yıllarda teknoloji girişimlerine (startup) yapılan yatırımların, uluslararası doğrudan yatırım akımlarında önemli bir yer tutmaya başladığı vurgulanıyor. 2010-2020 yılları arasında erken aşama yatırımlarda Türkiye, yıllık ortalama 104 işlemle 74 milyon dolarlık yatırım alırken, 2021-2023 döneminde bu rakam, yıllık ortalama 338 işlemle 1,33 milyar dolara yükseldi.
Unicorn Seviyesine Ulaşan Girişim Sayısı
Türkiye’de unicorn seviyesine ulaşan girişim sayısının 5’e yükseldiği belirtilen stratejide, decacorn seviyesine ulaşan girişim sayısının ise 2 olduğu ifade edilmektedir.
Türkiye’ye Gelen UDY’lerin Reel Ekonomiye Katkısı
Stratejide, uluslararası doğrudan yatırımların Türkiye ekonomisine sağladığı katkılara da yer veriliyor. Uluslararası sermayeli şirketlerin 2006 yılında kayıtlı istihdamı 500 bin kişi seviyelerindeyken, bu rakam 2021’de 1 milyon 320 bine çıktı. Bu şirketlerin, Türkiye’deki toplam kayıtlı istihdam içerisindeki payı ise 2006’da %7,6’dan 2021’de %8,8’e yükseldi.
İhracatta Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Rolü
Türkiye UDY Stratejisi’nde verilen bilgilere göre, 2006-2021 döneminde Türkiye’nin toplam ihracatının yaklaşık %31’i uluslararası sermayeli şirketler tarafından gerçekleştirildi. Bu şirketlerin ihracatı, 2006 yılında 25 milyar dolar seviyelerindeyken, 2021’de 63 milyar doların üzerine çıktı.
Yüksek Teknolojili Ürünlerin İhracattaki Payı
Bu dönemde uluslararası sermayeli şirketlerce yapılan ihracatın %61’i orta-yüksek ve yüksek teknolojili ürünlerden oluşurken, bu oran Türkiye ortalamasının üzerinde seyretti.
AR-GE Yatırımlarındaki Artış
AR-GE harcamalarına da dikkat çekilen stratejide, bu dönemde Türkiye’deki toplam özel sektör AR-GE harcamalarının %30,3’ünün uluslararası sermayeli şirketler tarafından gerçekleştirildiği belirtiliyor. Bu şirketler, bahsi geçen dönemde yıllık ortalama 730 patent başvurusu yaparken, AR-GE yapan uluslararası sermayeli şirket sayısı 6 katına çıktı. Ayrıca, bu şirketlerin toplam tedariklerinin %71,8’ini yerel kaynaklardan sağladıkları kaydedildi.
Haber Kaynağı: Anadolu Ajansı (AA)
