DHA Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın Yeni Destekleme Programı Açıklaması
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Resmi Gazete’de yayımlanan yeni destekleme programına dair yazılı bir açıklama yaptı. Bu program ile belirlenen kriterleri karşılayan işletmelere ek destek sağlanacağını belirten Yumaklı, bu sayede üretimde verim ve kalitenin artırılmasının hedeflendiğini bildirdi. Yeni destekleme modelinin, gıda arz güvenliğinin önemini göz önünde bulundurarak üretim planlaması ekseninde hazırlandığını vurgulayan Yumaklı, “Hedefimiz, verimli, sürdürülebilir ve kaliteli bir üretim modeli oluşturmaktır.” ifadelerini kullandı.
Bakan Yumaklı, ülke ihtiyacının yurt içi üretimle karşılanmasını amaçladıklarını belirterek, “Bu kapsamda yerli gen kaynaklarının korunması ve geliştirilmesi, kayıtların güncel tutulması ile üretim sürecinde yaşanan maliyet artışları ve fiyat istikrarsızlıkları gibi olumsuz koşullardan üreticilerin korunmasını planlıyoruz.” dedi. Yumaklı, bu hedefler doğrultusunda daha önce uygulanan destekleme programlarının daha etkin hale getirildiğini ve 2024-2026 yıllarını kapsayan 3 yıllık yeni bir destekleme programı oluşturduklarını açıkladı.
Hayvansal Üretimin Desteklenmesi
Yeni destekleme programı, hayvansal üretimde iki ana kategoriye ayrılmaktadır: temel hayvancılık destekleri ve ürün geliştirme destekleri. Temel hayvancılık destekleri; büyükbaş hayvancılık, küçükbaş hayvancılık, arıcılık ve ipek böceği faaliyetlerini kapsamaktadır. Her bir destek için belirli bir temel destek tutarı oluşturulmuştur. Aile işletmeleri, genç ve kadın üreticiler ile birinci derece örgüt üyeleri gibi yönlendirici kriterleri sağlayan yetiştiricilere temel destek tutarına ek destek verilecektir. Ayrıca, suni tohumlama, soy kütüğü, yerli sperma ve ari işletme gibi verimlilik kriterleri üzerinden de ilave destek sağlanacaktır.
Ürün geliştirme destekleri ise çiğ süt, besilik erkek sığır (karkas) ve tiftik üretimi desteklerini kapsamaktadır. Bu destekler için de temel destek tutarları belirlenmiştir. Aile işletmeleri, genç ve kadınlar, birinci derece örgüt üyeleri gibi kriterleri sağlayan üreticilere temel destek tutarına ilave destek verilecektir. Ayrıca, ari işletme, kendi tankında soğutma, örgüt üzerinden pazarlama gibi verimlilik kriterlerine de ilave destek sağlanacaktır.
Karar Kapsamındaki Yenilikler
Üreticilerin gelecekteki planlamalarını daha iyi yapabilmeleri için destek kararı, ilk kez 3 yıllık bir süre zarfında hazırlanmıştır. Birim destek tutarları her yıl yeniden belirlenerek performansa dayalı bir destekleme sistemi oluşturulmuştur. Yeni modelde, yönlendirici ve verimliliği artırıcı kriterleri sağlayanların daha yüksek destek alması teşvik edilecektir. Hayvancılık işletmeleri içinde önemli bir yere sahip olan aile işletmeleri de ilk kez bu programdan ilave destek alacaklar. Kadın ve genç yetiştiricilere pozitif ayrımcılık yapılarak temel desteğe ilave destek sağlanacaktır.
Tarımsal amaçlı örgütlerin derecelendirilmesi kapsamında; birinci derece tarımsal amaçlı örgütlerin üye/ortakları, temel desteğe ilave destek alacaklardır. Önceden anaç hayvanlar için ödenen küçükbaş destekleri, ilk kez kuzu ve oğlaklar için de ödenecek.
Destek Tutarları
Üretim planlamasının teşvik edilmesi amacıyla; süt ve besilik materyal üretim planlama bölgesi olarak belirlenen illerde doğan buzağı ve malaklar için temel desteğe %50, çiğ süt desteğinde ise süt üretim planlama bölgesi illerinde temel desteğe %40 ilave destekleme yapılacaktır. Hastalıktan ari işletmelerin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması amacıyla; kaliteli damızlık materyalin yurt içi üretimle karşılanması için ari işletmelerde doğan dişi buzağı/malaklara temel desteğe ilave olarak 4 katı daha fazla destekleme sağlanacaktır. Ayrıca, hastalıktan ari işletmelerde veya Avrupa Birliği onaylı işletmelerde üretilen süt için temel desteğe ilave olarak 3 katı daha fazla destekleme yapılması öngörülmektedir. 2024 yılı itibarıyla destek tutarları şu şekildedir:
- Buzağı ve malaklar için: 1.000 TL/baş
- Kuzu ve oğlaklar için: 200 TL/baş
- Arıcılık için: 100 TL/kovan
- İpek böceği için: 1.000 TL/kilogram
- Besilik erkek sığır (karkas) için: 500 TL/baş
- Tiftik üretimi için: 80 TL/kilogram
Destek Kriterlerle Katlanıyor
Yeni karar ile birlikte, mevcut durumda verimlilik kriterlerini sağlayan bir aile işletmesi buzağı başına 2.068 TL destek alırken, yeni model kapsamında 4.800 TL destek alabilecektir. İşletme sahibinin kadın veya genç yetiştirici olması durumunda ilave 700 TL, birinci derece tarımsal amaçlı örgüt üyesi olması durumunda ilave 200 TL eklenmesiyle birlikte buzağı başına toplam 5.700 TL desteğe ulaşılacaktır. Halihazırda ari bir aile işletmesi 28.680 TL destek alırken, yeni model ile birlikte bu rakam 77.000 TL’ye yükselecektir.
Mevcut durumda 100 baş anaç koyun varlığına sahip bir aile işletmesi toplam 45.400 TL destek almakta iken, yeni model ile kuzular için kadın veya genç yetiştirici, birinci derece örgüt üyesi olması durumunda çoban desteği ile birlikte toplam rakam 85.200 TL’ye çıkacaktır. Şu anda 100 kovana sahip bir arıcı 6.000 TL destek alırken, yeni model ile birlikte 10.000 TL temel destek, genç ve/veya kadın arıcı olması durumunda ilave 4.000 TL, gezginci arıcı olması durumunda ilave 3.000 TL, birinci derece tarımsal amaçlı örgüt üyesi olması durumunda ilave 2.000 TL olmak üzere toplam 19.000 TL desteğe ulaşabilecektir.
İpek böceği desteği kapsamında; mevcut durumda bir yetiştirici 14 kilogram yaş koza ve tohum desteği (1 kutu) için 5.350 TL destek alırken, yeni model ile 14.000 TL temel destek, genç ve/veya kadın olması durumunda ilave 5.600 TL, toplamda ise 19.600 TL destek alacaktır. Halihazırda 5 baş kombine ırka sahip besicilik yapan bir aile işletmesi 300 kilogram karkas için 2.500 TL destek alırken, yeni model ile 2.500 TL temel desteğe ilave olarak, 300 kg karkas olması durumunda 2.000 TL, aile işletmesi olması durumunda 10.000 TL, genç ve/veya kadın yetiştirici olması durumunda 750 TL, birinci derece örgüt üyesi olması durumunda 500 TL olmak üzere toplamda 15.750 TL desteğe ulaşacaktır.
Su Ürünleri Destekleri
Su ürünleri yetiştiriciliğinde, proje kapasitesi 50 ton/yıl ve altı olan, kapalı devre üretim yapan, üretici birliğine üye olan ve birinci derece tarımsal amaçlı örgüte üye olan işletmelere, her bir teknik kriter için temel destek tutarına ilave teknik kriter desteği sağlanacaktır. Küçük ölçekli balıkçılık desteği 2025 yılı için birim tutarları %43 ile %100 arasında artırılmıştır. Ayrıca, balıkçı gemisi sahibi veya ortağı kadınlara küçük ölçekli balıkçılık desteği %35 daha fazla ödenecek.
Haber Kaynağı: Demirören Haber Ajansı (DHA)
