Tarım Üretiminin Artan Önemi
Dünya genelinde tarım üretimi giderek daha fazla önem kazanmakta. Türkiye’de ise Tarım ve Orman Bakanlığı, tarım ve hayvancılıkla ilgili çalışmalarını büyük bir titizlikle yürütmektedir. Bakanlık, tarımsal üretim planlamasının sağlıklı bir şekilde uygulanabilmesi için kayıtlılıktan tarımsal desteklere, kredilerden hibe programlarına kadar pek çok uygulamanın detaylı analizini yapmaktadır.
Üretim Planlaması ve Hedefler
Bakanlık verilerine göre, tarımsal üretim planlaması ile ürün veya ürün gruplarının arz ve talep miktarlarına göre belirlenmesi hedeflenmektedir. Stratejik ürünlerde arz güvenliğinin korunması, ülke ihtiyacına göre asgari ve azami üretim miktarlarının tespit edilmesi ve arz fazlası veya eksikliğinin oluşmasının önüne geçilmesi öngörülmektedir.
Su Kısıtlılığı ve Diğer Hususlar
Üretimin planlanması aşamasında su kısıtlılığı, sosyoekonomik koşullar, pazarlama olanakları, tarımsal altyapı, depolama ve işletme kapasitesi, alet ve ekipman varlığı, alan büyüklüğü, hayvan varlığı ile çiftçi deneyimleri gibi unsurlar dikkate alınarak en uygun yerlerde üretim yapılması amaçlanmaktadır. Bakanlık, bu süreçlerin kolaylaştırılması ve teşviki için diğer uygulamaları da uyumlu hale getirmeye odaklanmıştır.
Tarım Arazilerinin Kullanımı ve Kayıt Süreçleri
Üretim planlaması çerçevesinde çiftçilerin ve üretim alanlarının doğru bir şekilde kaydedilmesi gerekmektedir. Bu amaçla, Çiftçi Kayıt Sistemi başvuru usul ve esaslarında önemli değişiklikler yapılmış ve üretim yapılan tüm alanların kaydedilmesine olanak tanınmıştır. Tarımsal destekler de üretim planlamasının uygulanmasında önemli bir yönlendirici araç olarak işlev görmektedir.
Yeni Destek Programları
2024-2026 yıllarını kapsayan hayvansal üretim ve su ürünleri üretimi destekleri uygulanmaya başlanmış, 2025-2027 yıllarını kapsayan bitkisel üretim destekleri ise hazırlanmış ve yayım süreci devam etmektedir.
Kredilerin Yeniden Düzenlenmesi
Tarımsal üretime yönelik olarak Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri tarafından sağlanan Hazine faiz destekli krediler, tarımsal üretim planlamasını yönlendirmek ve teşvik etmek amacıyla yeniden düzenlenmiştir. Bu kapsamda, planlı üretime uygun tarımsal faaliyetler için yatırım ve işletme kredilerinde ek faiz indirimleri sağlanmaktadır.
Hibe Programlarının Uyum Süreci
Bakanlık tarafından sunulan kırsal kalkınma hibeleri de dahil olmak üzere tüm hibe programları, üretim planlaması politikasına uyumlu hale getirilmiştir. Ayrıca, üst üste iki yıl işlenmeyen tarım arazilerinin kira bedellerinin arazi maliklerine ödenmesi koşuluyla Bakanlıkça kayıt altına alınarak tarımsal üretim amaçlı kiralanması da üretim planlamasına uygun bir şekilde gerçekleştirilecektir.
Toprak ve Arazi Varlığının Korunması
Tarımsal üretim planlaması çerçevesinde, toprak ve arazi varlığının belirlenmesi, tarım arazilerinin amaç dışı kullanımına izin verilmemesi ve başta büyük ovalar olmak üzere verimli tarım topraklarının korunması büyük bir önem taşımaktadır.
Sözleşmeli Üretim Modelinin Geliştirilmesi
Üretim planlamasının uygulanması ve izlenmesi için önemli bir araç olan sözleşmeli üretim modelinin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması çalışmaları devam etmektedir. Bu kapsamda, Sözleşmeli Üretimin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik yürürlüğe girmiştir. Düzenleme ile “tip sözleşmeler” ile uygulamada birliktelik sağlanması, kayıt sistemi ile etkili izleme ve değerlendirme yapılması, sigorta ile tarafların risklerinin minimize edilmesi ve arabuluculuk sistemi ile anlaşmazlıklara hızlı ve etkin çözümler bulunması amaçlanmaktadır.
Tarım Örgütlerinin Güçlendirilmesi
Bitkisel, hayvansal ve su ürünleri konularında 13 “tip sözleşme” Bakanlık internet sitesinde yayınlanmıştır. Tarımsal amaçlı örgütlerin üretim planlamasında aktif rol alabilmeleri için bu kuruluşların yapılarının güçlendirilmesi ve etkinliklerinin artırılması hedeflenmektedir. Belirlenen kriterler doğrultusunda başarılı olan tarımsal örgütler, birinci derece tarımsal örgüt belgesine hak kazanacak ve bu belgeler 1 Eylül itibarıyla internet sitesinde ilan edilecektir. Birinci derece örgütlere daha fazla destek, ilave faiz indirimli kredi ve projelerde pozitif ayrımcılık sağlanacaktır.
Haber Kaynağı: Anadolu Ajansı (AA)
