Polikistik Over Sendromu (PCOS) nedir?
Yumurtalıklarda normal dışı büyüme ve birden fazla kist oluşumu ile kendini gösterip kadınların adet dönemlerini, hormonlarını, gebe kalma potansiyellerini, fiziksel görünümlerini ve bazı sistemik organlarını (kalp ve kan damarları gibi) bir takım hormonal problemlere zemin hazırlayan ve günümüzde neden oluştuğu halen kesin olarak bilinmeyen bir durumdur. Doğurganlık çağındaki kadınların yaklaşık 10 tanesinden 1’inde PCOS görülebilmektedir.
Bu hastaların çoğunda aşırı kilo alma durumu olduğu için önce diyet yapıp zayıflamaları önerilir. Normal kilolarına inen hastaların bir kısmı eğer ciddi sperm sorunu yoksa ve tüpler açık ise normal yumurtlama ile doğal yoldan gebe kalabilirler.
Polikistik Over Sendromu nasıl teşhiş edilir?
Karakteristik olarak androjenlerin artışı, adet düzensizliği ve ultrasonografide yumurtalıklarda küçük, çok sayıda kistin görünümü ile belirti gösterir. Polikistik over, kadın infertilitesinin en önemli nedenlerinden biri olarak da karşımıza çıkmaktadır. Polikistik over tanısı, hastanın belirtileri ve muayanesi ile birlikte bazı hormon seviyelerine bakılıp ultrasonografi ile küçük ve çok sayıda kistin tespitiyle koyulur.
Sıklıkla görülen belirtiler:
• Adet düzensizliği / adet görmeme
• Yumurtlama bozukluklarına bağlı kısırlık
• Vücutta kıllanma (Hirsutism)
• Yumurtalık kistleri
• Yağlı cilt, akne, kepeklenme, erkek şekilli kellik gibi dermatalojik rahatsızlıklar
• Kilo alımı
• İnsulin rezistansı veya Tip 2 Diyabet Yüksek Kolesterol ve hipertansiyon
• Karın ağrısı
• Horlama ve uykuda nefes alımının duraklaması (apne)
Polikistik Over Sendromu ve infertilite (kısırlık) ilişkisi nedir?
Normal bir adet döneminde kadınlarda her ay yaklaşık 15-20 tane yumurta olgunlaşmaya başlar ve genellikle 1 tanesi tamamen olgunlaşıp yumurtalıktan atılıp tüplere girer ve spermle döllenir. Polikistik over hastalarda yumurtanın tamamen olgunlaşma sürecindeki problemden dolayı yaklaşık 20 tane olan tam büyüyememiş yumurta kistik oluşumlar yaparlar ve yumurtlama olmaz.
Polikistik Over Sendromu nasıl tedavi edilir?
Polikistik over tedavisi mevcut belirtileri azaltmaya ve ileride oluşabilecek sistemik hastalıkları (kalp hastalıkları, şeker hastalığı gibi) önlemeye yöneliktir.
İnfertilite (Kısırlık) tedavisi: yumurtlama uyarıcı bazı ilaçların kullanılması (klomifen sitrat, gonadotropin) ile veya çok ağır durumlarda tüp bebek yöntemiyle gebelik elde edilebilmektedir.
Doğum kontrol hapları: gebe kalmak istemeyen hastalarda adet düzenini sağlamak, erkeklik hormonu seviyelerini azaltmak ve akne oluşumunu azaltmak için kullanılabilir.
Metformin: Glucophage, Polikistik over hastalarında insulin metabolizmasını etkileyerek şeker seviyelerinin kontrol altına alınmasını sağlar. Aynı zamanda kıllanmanın azalması ve birkaç aylık kullanım sonrası yumurtlamanın geri dönmesi gibi etkileri gösterilmiştir.
Cerrahi tedavi: Laparoskopik over drilling denilen yöntemle yumurtalıklardaki küçük kistlere iğne ile girilip boşaltılmaktadır.
