Rotator manşet (omuz tendonları), kolun dirsekten yukarı bölümünü kürek kemiğine bağlayan kaslar ve kirişlerinin oluşturduğu demete verilen isimdir.
Çalışırken, spor yaparken omzumuzun sağlam ve dengede durmasını sağlayan rotator manşettir. Burada meydana gelecek bir zedelenme, omuzda hem ağrı hem de güçsüzlük meydana getirir.
Omuz neden ağrır?
Omuz, dokular şişmiş ve hasar görmüş olduğu için ağrır. Bir yere uzanmak, ağır kaldırmak ya da bir şey fırlatmak gibi aynı hareketin tekrarlanması, omuz ya da kol üzerine ani ve sert düşme, yaş ilerledikçe rotator manşetin zayıflarak incinmesi gibi durumlar ağrıların sebebi olabilir.
Rotator manşet zedelenmesinde günlük basit hareketler bile ağrı verir. Çalışırken, spor yaparken hatta dinlenirken bile ağrı çekilebilir.
Rotator manşet lezyonlarında, özellikle gece, omuzun üzerine yatmakla oluşan ağrı tipiktir. Elinizi sırtınıza götürürken, saçınızı tararken, kolunuzu kaldırınca, perde çekerken, ağırlık kaldırırken, valiz taşırken ve dinlenirken ağrı oluşabilir.
Rotator manşetin rolü nedir?
Rotator manşet sağlıklı çalışıyorsa çok çeşitli omuz hareketleri yapabilirsiniz. Uzanma, fırlatma, itme, çekme ve kaldırma gibi birçok hareketi gerçekleştirebilirsiniz.
Sağlıklı bir omuzun sağlam ve dengeli olduğunu hissedebilirsiniz. Omzunuz sayesinde kolunuzu gerektikçe yukarı ve aşağı hareket ettirebilir, yanlara uzatabilir, arkaya döndürebilirsiniz. Ancak rotator manşette zedelenme varsa, basit hareketler bile ağrı verecektir.
Manşet yıpranınca ne olur?
Rotator manşet kasları, günlük etkinliklerin ya da spor yapmanın getirdiği yıpranmadan veya ani bir sakatlanmadan zarar görür. Bu hasar nedeniyle omzunuzda güçsüzlük ve ağrı oluşur. En basit işleri bile yapmanız güçleşir. Bir şeyi fırlatma ya da başın üzerine uzanma gibi hareketlerin tekrarlanması rotator manşet kirişlerinde aşırı kullanıma bağlı olarak tahriş ve şişme oluşur, manşet zedelenir.
Rotator manşet kasları ve kirişlerinde yırtılma ağır tendinitle ya da ani yaralanmalarla ortaya çıkabilir. Bazı durumlarda kirişin sadece küçük bir kısmı yırtılır (kısmi yırtılma). Bazen de kiriş boydan boya yırtılabilir (tam yırtılma). Bu durum hem ağrı verir, hem de omuzda güçsüzlük yaratır.
Omzun yırtılması nasıl onarılır?
Ameliyat yöntemi, rotator manşetteki hasarın tipi, büyüklüğü ve oluştuğu yere bağlı olarak belirlenir.
Artroskopi yöntemiyle ameliyat:
Artroskop denilen ince bir kamera kullanılarak yapılır. İnce bir tüpün içindeki küçük bir kamera, bir video-monitöre görüntü gönderir. Bu sayede omuz ekleminin içini görülecektir. Tarayıcıyı ve diğer ameliyat aletlerini omuzun içine sokmak için küçük bir kesik yeterlidir. Açık ameliyat ise omuzda tek ve daha büyük kesik yapılarak uygulanır.
Sıkışma ya da kalsiyum birikmesi gibi sorunlar, hasarlı dokunun temizlenmesi (debridman) yöntemiyle tedavi edilebilir.
Eğer rotator manşet yırtılmış bir kiriş varsa, bunun hasarlı ucu kesilerek temizleyecektir. Daha sonra kiriş, çıpalar (anchor), raptiyeler veya dikişle yeniden kol kemiğine sabitlenecektir. Bunlar yerleştirildikleri yerde kalır ve daha sonra alınmaları gerekmez.
