Nureddin Nebati: Döviz hesaplarında Cumhuriyet tarihinin en büyük çözünmesi yaşandı
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde, “2022 Yılı Değerlendirmesi 2023 Yılı Amaçları Programı”na katıldı.
Bakan Nebati buradaki konuşmasına; “Bir yılı aşkın bir mühlet önce yatırımı, istihdamı, üretimi ve ihracatı odağımıza aldığımız Türkiye İktisat Modelini hayata geçirdik. Türkiye İktisat Modeli ile değerli bir muvaffakiyet öyküsü yazdık. Gerçekten global enflasyonun tarihi yüksek düzeylerde seyrettiği, nakliyat maliyetlerinin süratle yükseldiği, son yüzyılın en güç yıllarından biri olan 2022 yılında makroekonomik göstergelerin tamamına yakınında muvaffakiyet elde ettiğimizi vurgulamak isterim, bu açıdan 2022 çok özel bir yıl olmuştur. Kısa bir müddette Döviz Tevdiat Hesaplarında Cumhuriyet tarihindeki en yüksek düşüşe imza attık.” dedi.
Bütçe açığı azaldı
Nebati açıklamalarında, bütçe bilgisini de paylaşarak “Bütçe açığımız yılın tamamında faiz dışı fazla vermeyi başardı. 2022’de toplam bütçe masrafımız 2 trilyon 941 milyar lira, bütçe gelirimiz ise 2 trilyon 802 milyar lira olarak gerçekleşti. Bütçe açığımız yılın tamamında yalnızca 139,1 milyar lira oldu. Toplamda 171,8 milyar lira faiz dışı fazla verdik.” şeklinde bilgi verdi.
“Önemli bir başarı”
2022 yılındaki tüm şiddetli şartlara karşın son 20 yılın en âlâ bütçe performanslarından birini yakalamanın, yüksek bir performans olarak nitelendiren Bakan Nebati, bu sonucu “Kesinlikle çok değerli bir başarı” olarak açıkladı.
Bakan Nebati’nin konuşmasında öne çıkanlar:
Türkiye İktisat Modelinin temel siyaset araçlarını; TL tasarrufların özendirilmesi, selektif kredi siyaseti ve yatırım ortamının uygunlaştırılması olarak belirlemiştik.
Bu siyaset araçlarının faal kullanımıyla birlikte istikrarlı ve sürdürülebilir bir büyümeyi hedefledik. Modelimizi tasarlarken hedefimiz kapsayıcı bir yaklaşımla yatırımları, istihdamı, üretimi, ihracatı ve verimliliği artırmak, cari süreçler istikrarında fazla vermek ve fiyat istikrarını kalıcı bir halde temin etmek olmuştur. Böylelikle, kısa bir müddette Döviz Tevdiat Hesaplarında Cumhuriyet tarihindeki en yüksek düşüşe imza attık.
“TL’nin gerçek olarak paha kazanmasını da beraberinde getirdi”
2022 yılının ikinci yarısından itibaren de döviz kurlarında istikrarı sağlarken finansal istikrarı da sağlamlaştırdık. Finansal istikrarın güçlendirilmesi; TL’nin gerçek olarak bedel kazanmasını da beraberinde getirmiştir. TL’ye olan cazibeyi artırmak için ayrıyeten 6,6 milyar TL’ye ulaşan Gelire Endeksli Senet ihraç ettik ve DİBS ile temettü gelirlerinde stopaj indirimi yaptık.
Türkiye İktisat Modeli kapsamında finansal araçlarda çeşitlendirme ve finansal sistem dışındaki atıl tasarrufların finansal sisteme kazandırılması hedefiyle, 21 Kasım 2022’de devreye aldığımız 5 ton altın karşılığında ihraç edilen Darphane Altın Sertifikalarına ferdî yatırımcılarımız büyük bir ilgi gösterdi. Bu teveccühün akabinde bugün de 10 tonluk ikinci altın sertifikası ihracına bugün çıkıyoruz.
“Altın rezervlerimiz 129 ton arttı”
Altın sertifikası ihraçlarımız, Altın Tasarruf EkoSistemi ve Altın Dönüşümlü KKM uygulamasıyla 2022 yılında altın rezervlerimizin 129 ton artırılmasına katkıda bulunduk. Yalnızca altın rezervlerimizin değil brüt rezervlerimizin de 129 milyar dolar ile son 8 yılın en yüksek düzeyine ulaşmasına katkı sağladık.
“Brüt rezervimizin 18 milyar dolar yükseldi”
Brüt rezervimizin 2022 yılında bir evvelki yıla nazaran 18 milyar dolar artış kaydetmesinde, KKM hesaplarının 1,4 trilyon TL’ye ulaşması, 11 milyar dolar fiyatında Eurobond ihracı yapmamız ve ihracatımızın rekor düzeye yükselmiş olması tesirli olmuştur.
Yıl sonu prestijiyle merkezi idare bütçe gelirleri 2 trilyon 802 milyar TL, vergi gelirleri 2 trilyon 353 milyar TL oldu. OVP’de öngördüğümüz bütçe gelir iddiamızı aştık.
Türkiye borsa performansıyla gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerden olumlu ayrıştı. Böylelikle, Borsa İstanbul 2022’de dolar bazında yüzde 111 ile en yüksek getiriyi sağladı.
(Darphane Altın Sertifikası) Teveccühün akabinde bugün de 10 tonluk ikinci altın sertifikası ihracına çıkıyoruz.
2022 yılında bir evvelki yıla nazaran iç borçlanmanın ortalama vadesini 17 ay uzatarak 70 aya yükselttik, maliyetini ise 14,9 puan azaltarak yüzde 10,7’ye düşürdük.
Üretimimizi yüzde 20 artırdık, AB’nin 5 katı arttı.
Üretimdeki başarımızı ihracat performansı ile artırıyoruz.
2022 yılında 51,5 milyon ziyaretçi ile 46 milyar dolar gelir elde etmeyi bekliyoruz.
2023 yılında enflasyondaki düşüş devam edecek.
Tüketici ve üretici enflasyonunda daralma yaşandı.
TÜFE ve ÜFE makası azaldı.
Küresel emtia piyasasındaki olağanlaşma tesirli oldu.
Tahıl Koridoru’nun aksamadan devam etmesi için gayret gösterdik.
Vatandaşın lehine 290,4 milyar lira vergi gelirinden vazgeçtik.
Kasımda 31 milyon 6 bin kişi ile istihdam sayısı tarihi doruğunu gördü.
Hedefimiz yalnızca istihdam sağlamak değil, iş gücü piyasasının daha dinamik hale getirebilmek.
Brüt dış borç stokumuz gerilemeye devam ediyor. 2,2 puan azaldı.
2022’de toplam borçluluğumuzu da azalttık.
Ülkemizin vizyon projelerinden olan Togg’a yönelik kamu alım garantisini de hayata geçiriyoruz.
Vergi kontrolünü artırdık.
Doğalgaz süspansiyonlarına devam edeceğiz.
Memur maaşlarına temmuz ayında ikinci bir artırım yapılacak.
Yakında EYT ve kontratlı çalışanın takıma alınmasına ait düzenlemeleri tamamlayacağız.
Bütçemiz de kasamız da sağlamdır.
OVP gayelerine ulaşmada her hangi bir kuşkumuz yok.
‘Yeni Evim’ projesini hayata geçiriyoruz.
1 milyon istihdam projesi ile iş birliklerimizi sürdüreceğiz.
Esnaf ve sanatkara KGF dayanaklı 250 milyarlık kredi imkanını sunuyoruz.
Finansal mimari çalışmalarını sürdürüyoruz.
Geleceğe umutla bakıyoruz.
2022 yılı özel bir yıl oldu.”
“Türkiye’yi sağlam adımlarla geleceğe, Türkiye Yüzyılı’na hazırlıyoruz”
Bakan nebati toplantının akabinde Twitter hesabında bir bildiri yayınlayarak, “2022 yılı değerlendirmesi ile 2023 yılı gayelerimizi kamuoyu ile paylaştık. Yatırım, İstihdam, Üretim ve İhracat odaklı Türkiye İktisat Modeli ile Türkiye’yi sağlam adımlarla geleceğe, Türkiye Yüzyılı’na hazırlıyoruz.” dedi.
