Kastamonu Kestane Balında Rekolte Düşüşü
Kastamonu’nun sahil bölgelerinde yer alan Abana, Bozkurt, Çatalzeytin, Cide, Doğanyurt ve İnebolu gibi ilçelerde üretilen coğrafi işaret tescilli kestane balında, her geçen yıl rekolte azalıyor. Doğanın bir şifa kaynağı olarak bilinen kestane balının, düzenli tüketildiğinde birçok hastalığa iyi geldiği bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Bu yıl da kestane balı hasadına başlanmış durumda.
Kestane Balı Üretimi Başladı
Kastamonu’da kestane balı üretimi yapan arıcılar, kovanlarını açarak petekleri dikkatle alıyor. Ardından, sağım işlemi gerçekleştirildikten sonra topladıkları petekleri süzerek, kaliteli kestane balını elde ediyorlar.
Kestane Gal Arısı Tehdidi
2021 yılından itibaren bölgede gözlemlenen kestane gal arısı zararlısı, kestane ağaçlarına ciddi zararlar vermeye başladı. Bunun yanı sıra, iklim değişikliği de tüm dünyada olduğu gibi Kastamonu’daki kestane ağaçlarının çiçek verimini olumsuz etkiledi.
Üretimdeki Düşüşler
Kastamonu Orman Bölge Müdürlüğü, kestane gal arısına karşı mücadele çalışmalarını kararlılıkla sürdürüyor. Ancak bu zararlı sebebiyle kestane balı üretimi önemli ölçüde azalmış durumda. 2021 yılında 400 ton kestane balı üretilirken, bu yıl rekoltenin 150 ila 200 ton arasında kalması bekleniyor.
Üretimdeki Düşüşlerin Sebepleri
Kastamonu Tarım ve Orman İl Müdürü Bekir Yücel Tanrıkulu, konuyla ilgili açıklamalarda bulundu: “Kastamonu, yüzde 72 orman varlığıyla ve zengin florasıyla Türkiye’de önemli bir orman varlığına sahip. Kestane ağaçları da bu eşsiz doğanın önemli parçalarından biridir. Kestane balı, kestane çiçeklerinden elde edilen bir üründür. Arıcılarımız, yılda sadece 15 gün gibi kısa bir süre içinde kestane çiçeklerinden bal üretmeye çalışıyor. Kastamonu’da 80 ila 85 bin kolonisiyle yaklaşık bin 218 işletme, arıcılık faaliyetlerine devam ediyor. Türkiye’deki kestane ağaçlarının yüzde 25’ine ev sahipliği yapan Kastamonu, bu alanda önemli bir üretim merkezi olmaya devam ediyor. Ancak son iki yılda kestane gal arısı ve iklim değişiklikleri nedeniyle üretimde belirgin bir düşüş gözlemleniyor. Koloni başına ortalama 8 ila 10 kilo kestane balı üretimi, bu yıl 3 ila 4 kiloya kadar düştü. Yine de Kastamonu, 200-250 ton arasında kestane balı üretimi ile önemli bir merkez olma özelliğini koruyor.”
Kastamonu Arıcılıkta Geleceği Parlak
Kastamonu’nun önümüzdeki yıllarda arıcılık noktasında Türkiye’de önemli bir merkez olacağına inandıklarını belirten Tanrıkulu, “2022 yılında Kastamonu Üniversitemiz ve Arı Yetiştiricileri Birliği ile birlikte kestane balına coğrafi işaret aldık. Ayrıca, Kastamonu kestane balı markası oluşturuldu. Arıcılarımız, bu marka altında ballarını pazarlamaktadır. Diğer illerden gelen gezginci arıcılar da ilimizde üretim yapıyor. Bu durum, Kastamonu’nun arıcılıkta önemli bir merkez olacağının göstergesidir” şeklinde konuştu.
Üretim Tahminleri ve Zorluklar
Kastamonu Arı Yetiştiricileri Birliği Başkanı Cem Başar, bu yılki üretim tahminlerini şöyle açıkladı: “Kastamonu kestane balı, coğrafi işaretli bir üründür ve sahil ilçelerindeki kestane ormanlarında doğal olarak üretilmektedir. Bu yıl yaklaşık 50 ila 60 kovanla üretim gerçekleştirdik. Ancak hem iklim değişikliği hem de kestane gal arısının etkileri nedeniyle normal bir sezona göre yaklaşık yüzde 25 civarında bir üretim kaybı yaşadık. Koloni başına ortalama 3 kilogram kestane balı üretimi ile bu yıl toplamda 100 ila 150 ton arasında bir üretim gerçekleştirdik.”
Üretim Zorlukları ve Fiyatlar
İnebolu’nun Dibek köyünde kestane balı üretimi yapan Orhan Anadolu ise, “2009 yılından bu yana kestane balı üretiyorum. Üretim, bazı yıllara göre değişkenlik gösteriyor. 2009 ile 2022 yılları arasında kovan başına ortalama 8 ila 14 kilo bal alıyorduk. Ancak kestane gal arısının etkisiyle bu yıl kovan başına 3 kilogram bal alabildik. Şu an kovan başına 5-6 kiloya kadar bir artış gözlemledik. Bu da mücadelelerin etkili olduğunu gösteriyor. Geçen yıl kestane balının fiyatı bin lira iken, bu yıl bin 750 ile 2 bin lira arasında satılıyor. Verim azalması nedeniyle fiyatlar yükseliyor. Kestane gal arısı ormanlarımıza büyük zarar veriyor ve maliyetlerimiz de artıyor. Bu nedenle, fiyat artışları kaçınılmaz hale geliyor” dedi.
Kestane Gal Arısına Karşı Mücadele
Kastamonu Orman Bölge Müdürlüğü, laboratuvar ortamında üretilen ‘Torymus Sinensis’ böceğini, kestane ağaçlarının yoğun olduğu ormanlık alanlara bırakıyor. Bu böcekler, gal arılarının yumurtalarıyla beslenerek, ağaçların kurumasına ve yüzde 80 civarında meyve kaybına neden olan gal arılarını azaltmayı hedefliyor.
Haber Kaynağı: İhlas Haber Ajansı (İHA)
