İTOSAM İstihdam Raporu: Türkiye için Nitelikli ve Dengeli İstihdam İhtiyacı
İstanbul Ticaret Odası Stratejik Araştırmalar Merkezi (İTOSAM) tarafından yayınlanan kapsamlı istihdam raporu, Türkiye’nin kapsayıcı bir ekonomik kalkınma süreci için daha nitelikli ve dengeli bir istihdam piyasasına duyduğuna dikkat çekiyor.
İstihdam Anketi Sonuçları
İstihdam anketinden elde edilen veriler, firmalarda belirgin bir ilave çalışan ihtiyacının söz konusu olduğunu ortaya koyuyor. Raporda, bir imalat sanayi şirketinin mülakatında, ‘kalifiye (mavi yakalı) personel’ ve ‘vasıflı usta’ bulmanın giderek zorlaştığı ifade ediliyor. İlginç bir şekilde, bir usta kaynakçının maaşı 10 yıllık bir bankacının maaşından daha yüksek olabiliyor.
Teknik Eğitim Sistemi ve Mavi Yakalının Sorunları
İTOSAM’ın “İstihdamı Kazanmak: Firmaların Çalışan İstihdamında Yaşadığı Sorunlar ve Çözüm Önerileri” raporunda, mavi yakalı çalışan istihdamında yaşanan sorunların başında teknik eğitim sistemindeki yapısal problemler ve imaj-statü sorunları gelmektedir. Beyaz ve gri yakalı çalışanlar için ise yükseköğretim sistemindeki yapısal sorunlar ve teknolojik açıklar öne çıkıyor.
Göçmen İş Gücü İhtiyacı
Rapora göre, Türkiye’de özellikle mavi yakalı işlerde ve sanayi sektöründe önemli düzeyde bir yabancı iş gücü ihtiyacı bulunmaktadır. Ayrıca, yabancı çalışanların kayıtdışı çalışma eğilimlerinin olduğu ve genellikle olumsuz çalışma koşullarına maruz kaldıkları gözlemleniyor. Göçmen iş gücü konusunun karmaşıklığı ve çok boyutluluğu göz önüne alındığında, bu alanda uzun vadeli çözümler geliştirilmesi gerektiği vurgulanıyor.
Açık İşlerde Mavi Yakalı Mesleklerin Hakimiyeti
İstanbul’un Türkiye’deki toplam istihdamın %20’sini barındırdığına dikkat çekilen raporda, işverenler tarafından ilan edilmiş ve doldurulmayı bekleyen “açık işlerde” mavi yakalı mesleklerin önemli bir hakimiyete sahip olduğu ortaya konuyor.
İş Beğenmeme Olgusu
Raporda, özellikle zanaatkarlar, operatörler ve montajcılardan oluşan orta vasıflı mavi yakalı mesleklerdeki “açık iş” oranın işsiz oranından daha yüksek olduğu belirtiliyor. “İş beğenmeme olgusu ülkemizde bu mesleklerde yoğun olarak yaşanmaktadır. Bu mesleklerdeki özel sorunlar arasında mesleki eğitimdeki yapısal problemler, imaj-statü sorunları ve organizasyonel problemler bulunmaktadır.”
Mavi Yakalı Çalışan Bulma Sorunları
Anket yapılan firmaların görüşleri, mavi yakalı çalışan bulmada ve mevcut çalışanları elde tutmada önemli sorunlar yaşandığını gösteriyor. Lojistik sektöründe faaliyet gösteren bir firma, üniversite mezunlarının ‘dört yıllık üniversite bitirdim, bu mavi yakalı işi nasıl yapabilirim’ yaklaşımında olduğunu belirtiyor. Ayrıca, mevcut mavi yakalı çalışanların da %10 gibi küçük bir ücret farklılığı nedeniyle başka firmalara kolayca geçebildiği ifade ediliyor.
Tekstil sektöründe faaliyet gösteren bir başka firma, İstanbul’da mavi yakalı çalışan bulmakta zorluk yaşadıklarını ve bu nedenle üretimi Anadolu’ya kaydırmak zorunda kaldıklarını aktarıyor. İmalat sektöründeki bir firma ise gençlerin (mavi yakalı) işlere ilgi göstermediğini ve vasıflı mavi yakalı çalışan bulmakta ciddi zorluklar yaşadıklarını belirtiyor.
Kalifiye Mavi Yakalı Çalışan İhtiyacı Sürekli Arz Ediyor
İmalat sektöründe faaliyet gösteren ve ankete katılan bir firma, kalifiye mavi yakalı personel ve vasıflı usta bulmanın zorlaştığını ve bu nedenle kriterleri gevşetmeye başladıklarını ifade ediyor. “Usta kaynakçı 10 yıllık bir bankacıdan daha yüksek maaş alıyor.”
Yeni Politikaların Geliştirilmesi Gerekiyor
Raporun sonuç bölümünde, çalışanlar-firmalar-toplum üçgeninde oluşan kaybet-kaybet-kaybet sarmalının kazan-kazan-kazan iklimine dönüştürülebilmesi için çok boyutlu ve kapsamlı bir istihdam stratejisinin, politikasının ve planının geliştirilmesi gerektiği vurgulanıyor. Ayrıca, bu bağlamda atılacak kısa, orta ve uzun vadeli somut adımların belirlenmesi ve uygulanması gerektiğinin altı çiziliyor.
Haber Kaynağı: İhlas Haber Ajansı (İHA)
