SARIMSAK: Özellikle Facebook üzerinden sarımsak yemenin virüse yakalanmayı engelleyeceğine dair birçok paylaşım görülüyor. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre (WHO) sarımsak “genel olarak mikroplara karşı etkili olabilen bazı özellikler taşıyan sağlıklı bir gıda” fakat sarımsak yemenin insanları corona virüs’ten koruduğuna dair hiçbir kanıt yok. Bazı durumlarda tavsiye edilen şeyler tek tek zararlı değil ama bunları yaparken tavsiye edilen bilimsel bazı korunma yöntemlerini de takip ediyor olmak gerekiyor.
Bazen ise en zararsız görünen tavsiyeler bile fazla ciddiye alınırsa zararlı olabiliyor. Örneğin Güney Çin’de yayımlanan Sabah Postası gazetesinin haberine göre bir buçuk kilo sarımsağı çiğ çiğ yediği için boğazı ciddi derecede tahriş olan bir kadın hastaneye kaldırılmış. Genel olarak meyva ve sebze yemenin ve su içmenin sağlıklı olduğunu biliyoruz. Ama belli bir gıdanın bu virüse karşı koruyucu olduğuna dair bir kanıt bulunmuş değil.
DONDURMA YEMEMEK: Virüsü öldüreceği iddia edilen benzer birçok yöntem öneriliyor. Bunlar arasında dondurma ve soğuk yiyeceklerden kaçınmanın hastalığı önlemede etkili olabileceği de iddia ediliyor. Bu tabii ki tamamen yanlış bir bilgi.
Profesör Bloomfield, virüs bir kere bedeninize girdiğinde onu yok edemeyeceğinizi, vücudunuzun virüsle savaşmasından başka yol bulunmadığını söylüyor. Çarşafları ve havluları 60 derece sıcak suda yıkamak iyi bir fikir olabilir çünkü bu kumaştaki virüsü öldürebilir. Ancak aynı şey cildiniz için geçerli değil.
MUCİZEVİ MİNERALLER: Binlerce takipçisi olan bir YouTuber Jordan Sather, kısaltması MMS olan mucizevi bir mineral hapının corona virüs’ü silip süpüreceğini iddia ediyor. Hapın içeriğinde klorin dioksid yani bir beyazlatıcı kimyasal madde var. Sather ve bir grup insan bu bileşimin reklamını yapmaya corona virüs daha ortaya çıkmadan başlamışlardı. Sather Ocak ayında “klorin dioksid (MMA) sadece kanser hücrelerini öldürmekle kalmıyor corona virüs’ü de silip atabiliyor” diye bir tweet attı.
Geçen yıl Amerikan Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) Sather ve diğerlerinin reklamını yaptığı MMS’i kullanmanın tehlikeleri hakkında bir uyarı yayınladı. Aynı uyarı başka ülkelerin sağlık makamları tarafından da yapıldı. Amerikan sağlık yetkilileri uyarıda “Bu ürünü zararlı olmadığı ya da herhangi bir hastalığın tedavisine fayda sağladığı konusunda hiçbir araştırma görülmedi” diyor. Yetkililer ayrıca bu ilacı alanlarda baygınlık, kusma, ishal ve vücudun aşırı susuz kalması gibi etkiler görüldüğünü de uyarıya eklemiş.
EVDE ELLERİ DEZENFEKTE ETMEK İÇİN ÜRETİLEN MADDELER: Birçok eczane ve markette artık elleri dezenfekte etmekte kullanılan jeller tükenirken hastalığa yakalanmayı engellemenin bilinen en etkili yolu hala elleri sık sık yıkamak. Dezenfektan jellerin tükendiği haberleriyle birlikte “Evde kendi jelinizi yapın” başlıklı tarifler de sosyal medyada hızla yayılmaya başladı.
Ancak çok etkili olduğu iddia edilen bu tariflerin çoğu uzmanlara göre, yüzey temizlemeye uygun ama insan cildi için iyi değil. Alkol bazlı el jelleri genellikle yüzde 60-70 alkol içermesine karşılık cilde zarar vermesini engelleyecek nemlendiricilerle karıştırılıyor.
Londra Hijyen ve Tropik Hastalıklar Fakültesi’nden Profesör Sally Bloomfield, votkanın bile alkol oranının sadece yüzde 40 olduğunu hatırlatarak evde etkili bir dezenfektan el jeli yapılabileceğine inanmadığını söylüyor. Yüzeyleri temizlemek ve virüsten arındırmak için ise normal olarak ev temizliği için satılan dezenfektanlar yeterli.
İÇİLEBİLİR GÜMÜŞ: Koloidal ya da bir sıvı içinde çok ince çözültülmüş gümüş zerrecikleri ABD’de evangelist televizyon şovmeni Jim Bakker’in programında tavsiye edildi. Programa konuk olan biri sıvının corona virüs’ün belli çeşitlerini 12 saat içinde öldürdüğünü iddia etti fakat Covid-19 üzerinde denenmediğini de itiraf etti.
Bunun corona virüse karşı etkili bir çare olabileceği iddiası Facebook’ta da yaygın bir şekilde paylaşıldı ve özellikle geleneksel tıbba eleştirel bakan gruplar arasında çok itibar gördü. Koloidal gümüşü tavsiye edenler bu sıvının çok çeşitli sağlık sorunlarına iyi geldiğini, antiseptik olduğunu ve bağışıklık sistemini güçlendirdiğini ileri sürüyorlar. Fakat Amerikan sağlık yetkilileri, bu sıvının herhangi bir sağlık sorununa iyi geldiği konusunda hiçbir kanıt olmadığını söylüyor.
Daha da önemlisi gümüş, insan vücudunda demir veya çinkodan farklı olarak herhangi bir işlevi olmayan bir metal ve böbreklerde hasar, ciltte mavileşme ve nöbet geçirme gibi ciddi etkileri olabiliyor.
