Kolesterol, insan vücudu için hayati fonksiyonları yerine getiren yağ benzeri bir madde olarak tanımlanıyor. Hücre duvarları ve hormonların inşasında rol oynayan kolesterol ihtiyacımızın büyük kısmı vücudumuz tarafından üretilerek karşılanıyor, geri kalanı da yiyeceklerden sağlanıyor.
Ancak yüksek kalorili ve yağlı beslenme tarzı, vitamin eksikliği ve az egzersiz yapılması kandaki kolesterol seviyesini artırıyor.
Halk arasında iyi kolesterol olarak bilinen HDL, kötü kolesterol LDL’nin kalp çevresinde birikmesini önleyerek kalp ve damar hastalıklarının önüne geçmeye yardımcı oluyor. Bu nedenle kalp ve damar sağlığının korunması amacıyla kan kolesterol seviyelerinin normal değerlerde tutulması çok önemlidir.
Sorumlular: Beslenme tarzı, obezite ve yetersiz egzersiz
Kanda kolesterolün yükselmesinden sorumlu olan faktörler “beslenme tarzı, obezite ve yetersiz egzersiz” olarak sıralanabilir.
Özellikle yüz bölgesinde oluşan sarı renkli yağ bezeleri, halsizlik ve yorgunluk hissi, ciltte lekelenmeler ve solukluk, göğüs ağrısı, baş dönmesi, vücudun bazı bölgelerinde morarmalar, geç iyileşen yaralar ve nefes darlığı kolesterol yüksekliğine işaret eder.
Kolesterol tedavisinde ilaç kullanılıyor. Özellikle sigara içenler, diyabet hastaları, fazla kilolu kişiler veya aile öyküsü olan kişiler gibi kardiyovasküler hastalıklar için risk grubuna dahil olan hastalarda yüksek kolesterol inme veya kalp krizi gibi hayatı tehdit edici durumlara yol açabiliyor.
Bu yüzden doktorunuza danışarak kolesterol düşürücü ilaçlar almak gerekli oluyor. Ancak uzun süre kolesterol düşürücü ilaç almak yerine hayat tarzımızda daha fazla fiziksel aktiviteye yer vermenin ve sağlıklı beslenmenin kalıcı çözüm olduğu bilinmektedir.
Düzenli yapılan spor iyi kolesterol olarak bildiğimiz HDL değerini yükseltir ve kötü kolesterol LDL değerini düşürür. Düzenli spor ayrıca kan basıncı üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir ve kalbi güçlendirir.
Tempolu yürüyüş, bisiklete binmek, yüzmek, dans etmek ve engebeli doğa yürüyüşleri kolesterolsavar egzersizler olarak öne çıksa da Covid-19 pandemi süreci nedeniyle bu tür etkinlikleri gerçekleştirmek her zaman mümkün olmuyor.
Ancak evlerimizde ve sosyal mesafe kurallarına da uyarak ayrıca toplu organizasyonlardan kaçınarak açık havada günlük aktivitelerde bulunabilir ve birçok hastalığı engelleyebiliriz.
Bu yiyeceklerden mutlaka tüketin
Beslenme yoluyla 100 miligram kolesterolü almak, kandaki kolesterol seviyesini yaklaşık 2 mg/dl artırır. Bu nedenle, dengeli bir diyetin LDL seviyelerini düşürmede önemli bir faktör olduğu hatırda tutulmalı.
Kolesterol düşmanı yiyecekler ise şöyle sıralanıyor:
Kepekli tahıllar ve baklagiller gibi lif yönünden zengin besinler, vitamin, çinko ve kükürt içerikli bileşenleri barındıran çiğ soğan, pırasa ve sarımsak, kalın bağırsakta kolesterolü parçalamaya yardımcı lifler içeren başta armut ve elma olmak üzere çeşitli meyve ve sebzeler, kolesterolü safra asidine dönüştüren gingeroller içeren zencefil, fındık, zeytinyağı, keten tohumu, ceviz ve buğday tohumu yağı gibi bitkisel yağlar, kolesterolü düşüren sterol içeren tofu gibi soya ürünleri, kardiyovasküler sistemi destekleyen, yüksek kaliteli omega-3 yaş asitlerini içeren ringa balığı, uskumru ya da somon gibi yağlı balıklar, maden suyu ve şekersiz çaylar.
Yüksek kolesterollüler dikkat!
Kuzu eti, sığır eti ve domuz eti, salam ve sosis gibi yüksek oranda yağ içeren işlenmiş gıdalar, kabuklu deniz ürünleri, tam yağlı peynir, tereyağ, tam yağlı süt ve krema gibi yüksek yağ içerikli süt ürünleri, hamur işleri, hazır yiyecekler, şekerleme ve şekerli içecekler yüksek kolesterole sahip kişiler tarafından tercih edilmemelidir.
