40 yaşın üzerinde çocuk sahibi olmak ileri yaşta baba olmak demek. Yurt dışında sperm bankalarının, sperm donasyonu için 50 yaşın üzerindeki erkekleri kabul etmemeleri de erkeklerin sperm kalitesinin ileri yaşta inişe geçmesinden kaynaklanıyor. Peki erkekler yaşlandıkça fonksiyonel olarak hangi değişimler meydana geliyor?
-Testosteron seviyeleri 40 yaşının üzerinde yılda yüzde 1 azalır.
-Sperm üretimi kısmen aynı düzeyde devam edebilir.
-Sperm hareketliliği yıllar içerisinde azalır.
-Meni yoğunluğu azalır.
-Sperm DNA hasarı, yaşlanmayla birlikte hızla artış gösterir.
Bu değişimlerin dışında sertleşme sorununun yaşla ortaya çıkması, kadın yaşının ilerlemesi ile doğurganlığın azalması cinsel birleşme sıklığının azalması gibi diğer faktörlerinde etkileri nedeniyle erkekte tam olarak yaşlanmanın çocuk sahibi olma üzerindeki etkisini anlamak zorlaşır.
Normal bir erkekte her kalp atışı ile 1000 spermin üretildiği hesaplanmıştır, bu yoğun sperm üretimindeki kalite kontrolü yaşlanmayla birlikte zorlanmaya başlar. Sperm kromozomal anormallikleri artmaya başlar, özellikle seks kromozom X ve Y kromozom anomalilerinin artışı görülür. Çocuklarda XXY Klinefelter sendromu veya XYY sendromu görülme sıklığı artar.
Tek gen hastalıklarında artış görülür. Bu hastalıklar nadir görülen ancak çocuklarda ağır doğumsal hastalıklara yol açabilir.
Erkeğin yaşı gebeliği nasıl etkiler?
Döllenme geçekleştiği durumlarda, erkek yaşı gebelikle ilgili şu gibi neticelere yol açabilir:
– 50 yaşının altındaki erkeklere göre oranla iki kat fazla düşük oranı
– 32 haftanın altında erken doğum olasılığı ve çocuk ölümlerinde genç erkek eşlere göre 2 kat artış
Döllenme ve gebeliğin oluşması gerçekleşse bile sağlıklı olarak gebeliğin devamı açısından ileri erkek yaşı gebelikleri olumsuz yönde etkiler. Daha önemlisi son yıllarda yapılan çalışmalar ileri yaşta baba olanların çocuklarında büyüme çağında ve ileri yaşlarda bazı kognitif (bilişsel) bozuklukların örneğin şizofreni (5 kat), otizm (4 kat), bipolar bozuklukların (2 kat) ve dikkat eksikliğinin arttığını göstermiştir.
Tabii ki 40 yaşına ulaşmadan çocuk sahibi olmak için daha istekli olunmalı. Erkeklerinde biyolojik saatinin olduğunu bilmeli ve 40’lı yaşları beklemeden çocuk sahibi olmayı önermeliyiz. Her ne kadar genel olarak risk çok yüksek değilse de genç erkeklerle kıyaslandığında bu riskin çok arttığı ortadadır. Günümüzde erkeklerde yaşla birlikte sperm kalitesinde bu hastalıklara yol açacak durumları önceden anlayabileceğimiz testler bulunmamaktadır. İleri erkek yaşında gebelik oluşan ve endişeleri olan çiftler için riskli gebelik takibi gibi hareket edilmelidir. Ayrıca anne adayının hamilelik takiplerini düzenli yaptırması ve gerektiği durumlarda genetik testlerin uygulanması da önem taşıyor.
