Avrupa Parlamentosu’ndan Yapay Zeka Yasası
Avrupa Parlamentosu (AP), yapay zeka kullanımını düzenlemeyi amaçlayan yasa tasarısını bu yılın mart ayında onaylamıştı. Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkeler, 25 Mayıs’ta bu yasayı kabul etti. 12 Temmuz’da Birliğin Resmi Gazetesi’nde yayınlanmasının ardından, bugün itibarıyla yasa yürürlüğe girdi.
Dünyanın İlk Yapay Zeka Yasası
Dünyada “Yapay Zeka Yasası” olarak bilinen bu düzenlemeler, aşamalı bir şekilde AB üyesi 27 ülkede yapay zeka kullanımını uyumlu hale getirmeyi hedefliyor. Yasanın temel amacı, AB ülkelerinde kullanılan yapay zeka sistemlerinin, temel insan haklarına ve güvenliğine zarar vermeden işlev görmesini sağlamak.
Bu bağlamda, yapay zeka sistemleri topluma zarar verme potansiyeline göre gruplandırılıyor. Risk düzeyi arttıkça, kurallar da daha katı hale geliyor. Örneğin, ulaşım, sınav puanlaması, cerrahi müdahale, istihdam süreçleri, banka kredisi değerlendirmeleri ve vize başvurularının incelenmesi gibi insan hayatını doğrudan etkileyebilecek alanlar “yüksek riskli” kategorisine alınıyor.
Ayrıca, az riskli uygulamalar arasında yapay zeka destekli video oyunları ve spam filtreleri gibi sistemler yer alıyor. Risk seviyelerine göre yapay zeka uygulamalarının kullanımına dair şartlar belirleniyor ve bu uygulamaların dağıtıcıları, sağlayıcıları ile kullanıcılarına düşen sorumluluklar net bir şekilde tanımlanıyor.
Kabul Edilemez Risk Grupları
Bazı yapay zeka sistemleri, “kabul edilemez” risk grubuna girmektedir ve bu tür sistemler tamamen yasaklanıyor. Örneğin, yüz görüntülerinin internetten veya kapalı devre kamera sistemlerinden alınması, çalışma yerlerinde ve eğitim kurumlarında duygu tanıma yapılması, sosyal puanlama uygulamaları ve cinsel yönelim ya da dini inançlar gibi hassas verileri çıkarmaya yönelik biyometrik sınıflandırma yasak kapsamına alınıyor. Ayrıca, insan davranışını manipüle eden veya insan zafiyetlerinden yararlanarak çalışan yapay zeka sistemleri de yasaklanmıştır.
Cezai Müeyyideler
Kurallara uymayan şirketler için ise, küresel cirolarına oranla milyonlarca euroya varan para cezaları öngörülmektedir. Yasanın yürürlüğe girmesinin ardından, yasakların 6 ay içinde uygulanabilir hale gelmesi bekleniyor.
