Otizm ile ilişkilendirilen kanıtlanmış çevresel risk etmenlerini sıralayan Doç. Dr. Sevcan Karakoç Demirkaya, “Otizmli kardeşe sahip olmak, şizofreni benzeri bozukluğu olan öyküsü olan ebeveynlerinin olması, anne yaşının 40 üzeri olması, baba yaşının 40 üzeri olması, ileri dede (annenin babası) yaşı, anne-baba arası yaş farkı otizm riskini arttırıyor” diye konuştu.
Bu olaylar otizm riskini artırıyor
Çocuk ve Genç Psikiyatristi Doç.Dr. Sevcan Karakoç Demirkaya, otizm riskini artıran faktörleri şöyle sıraladı:
“Ayrıca çocukta doğumsal anomalilerinin olması, yenidoğan döneminde yoğun bakımda kalınmış olması, erkek cinsiyet olması ve erken doğması, annenin gebeliğinin ilk aylarının sıkıntılı düşük tehdidi altında geçirmiş olması, büyükşehirde yaşanması, annenin gebeliğindeki bağışıklıkla ilgili otoimmün olaylar, folik asit, D vitamini eksiklikleri, hamilelikte fazla ve sık ultrason maruziyeti de risk arttıran nedenlerdendir. Yani özellikle stres, beslenme ve çevre kirliliği de anne karnındaki bebeğin beyin gelişimi üzerinde olumsuz etkilere neden olup otizmi tetikleyebilir.”
Özel diyetler zararlı
Otizmin tedavisinde özel eğitimden başka etkin bir yöntemin olmadığını ifade eden Demirkaya, “Ağır metal arındırması, çeşitli diyet tedavileri gibi yöntemler faydalı değil aksine çocuklarda zararlı bulunmuştur. Çocuğun gıda hassasiyeti yoksa yeme ve sindirim sorunları yoksa özel diyetler gereksiz ve zararlıdır. Eğer daha önce yapılan bir aşıya karşı alerjisi yoksa ülkemizin göç aldığı düşünülürse, aşı yaptırmamak çocuklarımıza zarar vermektir” dedi.
İlacı yok!
Otizmin temel belirtileri üzerinde birebir etkili ilaç tedavisi olmadığına vurgu yapan Demirkaya, “Ancak çocukta dikkatsizlik, hareketlilik, yoğun takıntılar ve tekrarlayıcı davranışlar, hırçınlık ve öfke ve uyku sorunları gibi ek durumlar olduğunda ilaç tedavileri kullanılıyor” diye konuştu.
Ekranları kapatın
Otizmde, ilgili ve etkili ebeveynliğin en koruyucu önlem olduğunu belirten Demirkaya, “Anne karnından itibaren çocuğumuza bağlanmak, doğum sonrası yeterli bakımının sağlanması, ona bakarken sürekli etkileşim ve iletişim halinde olmak ilk yapmamız gereken şeylerdir. Çocuklar günümüzde ayaklarıyla yere basmayı ve canlı tutmayı bilmiyorlar. Lütfen ekranları kapatalım. Ekran dediğimiz şeyler tüm televizyon, tablet, bilgisayar ve akıllı telefonları ilk 3 yıl çocuklarımızdan saklayalım. Tablet tutuculu mama sandalyesi reklamı günümüzde yanlış ebeveynlik modeline özendirmektir. Bu nedenle önleme ve erken tanı oldukça önemli. Bir çocuk psikiyatrisi uzmanına başvurduğunuzda size gerekli yönlendirmeleri yapacaktır” dedi.
