Ağrı, vücudun herhangi bir yerinden kaynaklanan, organik bir nedene bağlı olan veya olmayan insanın geçmişteki tüm deneyimlerini kapsayan, hoş olmayan bir duyudur. Ağrıya ilgilenen bölüme ise algoloji adı verilmiştir. Algoloji, 3 ay ya da daha uzun süren ağrıların tanı, tedavi ve takibinin yapıldığı tıp alanıdır.
Genellikle kanser ağrıları, nevraljiler, kas-iskelet sistemi ağrıları, boyun ağrıları, omuz-kol ağrıları, sırt ağrıları, bel-bacak ağrıları, damar tıkanıklığına bağlı ağrılar, nedeni belirlenemeyen ağrılar algoloji bölümünde tedavi edilir. Algoloji biliminin amacı, kronik ağrı nedeni ile kişinin kaybettiği yaşam kalitesini geri kazandırmaktır.
Algoloji ne demek? Algoloji uzmanına ne denir?
Algo Latince “ağrı”, loji ise “bilim” demektir. Ağrıyı tedavi eden doktorlara “algolog” denir. Algolog olabilmek için tıp fakültesini bitirdikten sonra anesteziyoloji, nöroloji ve fizik tedavi ana bilim dallarından birinde uzmanlık eğitimi almış hekimlerin, iki yıllık ‘algoloji’ yan dal uzmanlık eğitimini tamamlamış olması gerekmektedir. Ancak birçok tıp branşında olduğu gibi algolojide de yan dal uzmanlık belgesini almak bu deneyimi kazanmış olmak anlamına gelmez. Uzmanlık eğitimi sonrası geliştirici eğitim toplantılarına katılarak bilgi beceri ve deneyimlerini arttırmalıdırlar.
Algoloji bölümü hangi hastalıklara bakar?
– Kronik ağrılar
– Baş ağrıları
– Boyun, omuz, kol ağrıları
– Sırt ağrıları
– Bel ağrıları
– Bel fıtığı ameliyat sonrası yaşanan öncesinden farklı olan ağrılar
– Kalça eklem ve bacak ağrıları
– Siyatalji
– El bileği ağrıları (karpal tünel sendromu)
– Diyabetik nöropati (şeker hastalarında görülen ellerde ayaklarda yanma, batma, elektrik çarpması)
– Kanser ağrısı
– Fibromyalji
– Romatizmal hastalıklar
– Zona ağrısı
– Trigeminal nevralji
– Travma sonrası oluşan kırık ya da yaralanmalardan sonra devam eden ağrılar
– Psikosomatik ağrılar
– Herhangi bir ameliyat sonrası geçmeyen, kronikleşen ağrılar
Algolog nasıl bir tedavi uygular?
Algolog tarafından ayrıntılı muayene edilen hastaya basit ağrı kesici ilaç tedavisi başlanılır. Hastanın ağrısından kaynaklı uykusuzluk, depresyon veya iştah sorunlarını düzenleyen yardımcı ilaç tedavisi uygulanır.
Kronik ağrı şikayeti olan ağrının hastalığa bağlı depresyon durumunu baskılamak için antidepresanlar gibi yardımcı ilaçlar başlanır.
Basit ağrı kesici olarak reçete edilmeyen ilaçlardan fayda sağlamayan hastalara ise zayıf düzeyde morfin ve benzeri ilaç tedavisi başlanır. Morfinin seviyesi en düşük düzeyden başlanılarak hastanın ağrısına ne kadar etki ettiğine göre ilacın dozajı belirlenir. Eğer hasta zayıf morfin türevindeki ilaçlar ile fayda görmüyor ise güçlü morfin kullanımına geçilir.
Kanser ağrısı dışında kronik ağrıları veya diğer şikayetlerinden dolayı algoloji bölümüne gelen hastaların tedavisinde morfin benzeri ilaçlarda yüksek dozlara çıkılmaz. Bu hastalıkların önceliği girişimsel tedaviler ile tedavi edilmesidir.
Bir diğer tedavi yöntemi ise, ağrının olduğu bölgeye ait sinir bloklarının yakmak suretiyle devre dışı bırakılma işlemidir. Bu ileri düzey vakalarda hekimin uygun görmesi halinde uygulanan etkili bir yöntemdir.
Kanser hastaları dışındaki ağrı şikayeti olan hastalarda radyofrekans ve enjeksiyon yöntemi olumlu sonuçlar vermekte olup. Genellikle ağrı bu yöntemler ile tedavi edilebilmektedir.
