Alerji, normal şartlarda zararsız olarak kabul edilen maddelere karşı bazı insanların bağışıklık sisteminin farklı ve aşırı reaksiyon göstermesi sonucu oluşan bir durumdur. Kişiye göre polenden toza, bazı gıdalardan böceklere kadar birçok etken alerjik burun, göz, akciğerler ya da ciltte semptomların görülmesine neden olabiliyor.
. Özellikle bahar aylarında üst hava yolları semptomlarıyla kendini gösteren alerjik rinit vakalarının arttığını hatırlatan Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Kulak, Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Müzeyyen Doğan, şikâyetlerin çoğunlukla griple karıştırıldığını hatırlattı.
Alerjene (polenler gibi) belli mevsimlerde temas eden kişilerde semptomlar o mevsim ile sınırlı kalabilirken yıl boyu ev tozu akarı, küf mantarı, hamam böceği, hayvan tüyü gibi alerjenlerle temas eden kişilerde semptomlar sürekli olarak görülüyor.
Alerjik rinitin belirtileri nelerdir?
Saman nezlesi olarak da bilinen alerjik rinit belirtilerinin gribe benzerlik gösterdiği için karıştırılabildiğini söyleyen Prof. Dr. Müzeyyen Doğan, şunları anlattı:
“Burunda, damakta, boğazda ve gözlerde kaşıntı, burunda tıkanıklık, akıntı ve kaşıntı, damak ve kulakta kaşıntı hapşırık, geniz akıntısı, öksürük, koku almada güçlük, göz altlarında morluk, gözlerde kaşıntı ve kızarıklık hastalarda görülen belirtilerdir.
Bununla birlikte ağız solunumu yapılmasına bağlı olarak damağın yükseldiği ve diş bozuklukları meydana geldiği görülür. Tek taraflı koyu, sarı-yeşil renkli akıntılar alerjik rinit ile uyumlu değildir.
Alerjik rinitte çift taraflı ve açık renkli burun akıntısı görülür. Burnu kaşıma ihtiyacı nedeniyle kişiler sık sık burnu yukarı doğru itme hareketi (alerjik selam) yaparlar ve sonuçta burun ucunda yatay çizgi oluşabilmektedir.
Gözaltında koyu renk değişikliği ve ödem diğer bulgular arasındadır.”
Sinüzitiniz sık sık tekrarlıyorsa sebebi bu olabilir!
Alerji geniz eti büyümesi, orta kulak iltihabı ve tekrarlayan sinüzit ataklarına sebep olabiliyor. İlaç tedavisi ile bu şikâyetleri düzelmeyen veya tekrarlayan hastalarda ise altta yatan alerji varlığının araştırılması gerekiyor.
Ayrıca rahat nefes alamama özellikle çocuklarda büyüme geriliğine, dikkat eksikliğine, konsantrasyon bozukluğuna ve buna bağlı sınav başarısızlığına yol açabiliyor.
Yetişkinlerde ise özellikle uyku bozukluğu, konsantrasyonda azalma, performans düşüklüğü ve hayat kalitesinde bozulma gibi etkiler de ortaya çıkabiliyor.
Alerji testi ne zaman yapılır?
Alerji testi için hasta hikayesinin önemine işaret eden Prof. Dr. Müzeyyen Doğan, “Öncelikle hastanın alerji semptomlarını tetikleyen bir madde olup olmadığı sorgulanır.
Şikayetlerin hangi mevsimde ortaya çıktığı, şikayetlerinin ne zaman başladığı, hangi ortamlarda arttığı, kullandığı ilaçlar ve ailede alerjisi olan kişiler bulunup bulunmadığı araştırılır.
Yapılan muayenede burun iç yüzeyi soluk ve “konka” denilen burun etleri şişliği tespit edilirse alerji testleri uygulanır. Ancak her zaman test sonucunda alerjen tespit edilemeyebilir.
Alerji tedavisi nasıl yapılır?
Alerjik riniti olan kişilerde semptomları tetikleyen maddeler biliniyorsa bunlardan uzak durmanın tedavinin ilk basamağını oluşturduğunu belirten KBB Uzmanı Prof. Dr. Müzeyyen Doğan alerjik rinik tedavisine ilişkin şunları anlattı:
“Semptomlara yönelik ilaç tedavi uygulanır. Antihistaminik ve kortizon içeren burun spreyleri, burun içindeki şişlikleri gidererek tıkanıklığın açılması ve akıntının azaltmasını sağlar.
Alerjeni burundan uzaklaştırmak için tuzlu sular ve deniz suyu ile burnun yıkanması ya da yarar sağlar. Diğer bir tedavi aşı tedavisi olarak da bilinen immünoterapidir.
Enjeksiyon yolu ile uygulanan immünoterpiler olduğu gibi oral yolla uygulanan aşılar da var. İyi seçilmiş hastalarda aşı tedavisi astım gelişimini önleyebilir.
Alerji riniti olan kişilerde polip, burun etlerinde büyüme ve kronik sinüzit gelişebildiği için bu problemlere yönelik olarak cerrahi tedavilerin de yapılması gerekir.”
Alerjik riniti olanların dikkat etmesi gerekenler
Polenli ve tozlu ortamlarda bulunmayın, eğer bulunma zorunluluğu varsa maske kullanın.
Ev tozu akarları ve yumurtalarını öldürmek amacıyla yatak takımları her hafta 60 derecede yıkayın. Çocukları tüylü oyuncaklardan uzak tutun.
Yatak odasındaki yatak, yastık ve yorgan alerjen geçirmeyen kılıflar ile kaplayın.
Polenlerin yoğun olduğu dönemlerde kapı ve pencereleri kapalı tutun, oda havasının temizliğine dikkat edin.
Evde hayvan ve bitki beslemekten kaçının. Tüylü ve yünlü battaniyeler başta ev tozu akarları olmak üzere pek çok alerjeni barındırabilir. Bu nedenle pamuklu ve sentetik battaniyeler tercih edin. Kilim, halı gibi ev eşyaları toz barındırabileceği için kullanılmaması uygun olur.
Alerjik riniti bulunan hastalar klimalı ortamda bulunmamalı, bulunmaları zorunluysa kullanılan klimanın polen filtreli olmasına dikkat edilmeli.
Mobilyaları sık sık temizleyin, temizlik yapmak zorundaysanız mutlaka maske takın.
