2023 Yılı Gayrisafi Yurt İçi Hasıla Verileri
Haber Merkezi, 2023 yılına ait verileri analiz ederek, bağımsız yıllık gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) artışını duyurdu. 2023 yılında, zincirlenmiş hacim endeksi ile GSYH bir önceki yıla göre %5,1 oranında bir artış göstermiştir.
Üretim yöntemine göre cari fiyatlarla hesaplanan GSYH, 2023 yılında %76,8 oranında bir artışla toplamda 26 trilyon 545 milyar 722 milyon TL’ye ulaşmıştır. Gayrisafi yurt içi hasıla içerisinde en yüksek payı 2023 yılında %19,5 ile imalat sanayi alırken, bunu %13,9 ile toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı ve %9,5 ile ulaştırma ve depolama sektörü izlemektedir. Hanehalklarının işverenler olarak faaliyetleri, yıllık gayrisafi yurt içi hasılada en düşük paya sahip olmuştur.
Kişi Başına Gayrisafi Yurt İçi Hasıla
2023 yılında kişi başına GSYH, cari fiyatlarla 311 bin 109 TL, ABD doları cinsinden ise 13 bin 243 dolar olarak hesaplanmıştır.
En Hızlı Büyüyen Sektörler
2023 yılında sektörler arasında en yüksek büyüme oranını %12,7 ile diğer hizmet faaliyetleri elde etmiştir. Bunu %11,5 ile toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı ve %8,5 ile finans ve sigorta faaliyetleri takip etmektedir. Öte yandan, madencilik ve taş ocakçılığı %14,7, su temini; kanalizasyon, atık yönetimi ve iyileştirme faaliyetleri %8,5 ve mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler %2,5 oranında küçülmüştür.
Yerleşik Hanehalkı Nihai Tüketim Harcamaları
Yerleşik hanehalkı nihai tüketim harcamaları 2023 yılında bir önceki yıla göre zincirlenmiş hacim endeksi ile %13,6 artış göstermiştir. Bu harcamaların cari değerlerle GSYH içindeki payı %59,1 olarak belirlenmiştir. Hanehalkı harcamalarında en yüksek paya sahip harcama grupları ise şu şekildedir:
- %22,8 ile gıda ve alkolsüz içecekler
- %19,7 ile ulaştırma
- %11,1 ile konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar
Devletin Nihai Tüketim Harcamaları
Devletin nihai tüketim harcamalarının GSYH içindeki payı 2023 yılında %13,1 olurken, gayrisafi sabit sermaye oluşumu %31,9 oranında gerçekleşmiştir. Önceki yıl zincirlenmiş hacim endeksi ile devletin nihai tüketim harcamaları %2,4 artış göstermiş, gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise %8,4 oranında artmıştır.
Mal ve Hizmet İhracatı ve İthalatı
2023 yılında mal ve hizmet ihracatı, zincirlenmiş hacim endeksi olarak %2,8 oranında bir azalma yaşarken, ithalat %11,8 oranında artış göstermiştir. Harcama yöntemine göre cari GSYH ana bileşenleri içerisinde toplam mal ve hizmet ihracatının payı %31,9, ithalatın payı ise %34,4 olarak kaydedilmiştir.
İş Gücü Ödemeleri
Gelir yöntemiyle yapılan gayrisafi yurt içi hasıla hesaplamalarına göre, iş gücü ödemeleri 2023 yılında bir önceki yıla göre %116,7 oranında artış göstermiştir. Brüt işletme artığı/karma gelir ise %62,3 oranında bir artış kaydetmiştir.
İş Gücü Ödemelerinin Gayrisafi Katma Değer İçindeki Payı
İş gücüne yapılan ödemelerin cari gayrisafi katma değer içindeki payı 2022 yılında %26,3 iken, bu oran 2023 yılında %32,5’e yükselmiştir. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise 2022 yılında %53,7 iken, 2023 yılında %47 olmuştur.
