Etiyopya ve Somali Arasındaki Gerilimde Türkiye’nin Rolü
Haber Merkezi, Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed’in, Türkiye’nin Etiyopya ile Somali arasındaki artan gerilimde ara buluculuk yapması yönündeki talebinin ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a bir mektup gönderdiğini bildiriyor. TÜRKİYE’NİN ARABULUCULUK ÇABALARI: SOMALİ VE ETİYOPYA ANKARA’DA GÖRÜŞECEK Türkiye, her iki ülkenin de güvenini kazanmış bir aktör olarak, bu süreçte arabuluculuk rolünü üstlenmiş durumda ve bu süreç ilerlemeye devam ediyor.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın Etiyopya’ya yaptığı ziyaret sırasında, Başbakan Ahmed tarafından kabul edilmesi ve ardından Somali ile de en üst düzeyde temasların sürdürülmesi, sürecin kritik bir aşamaya geldiğini gösteriyor. Bu temasların sonucunda, daha önce 2 Eylül’de yapılması planlanan ikinci tur görüşmelerin, Ankara’da 12 Ağustos’a çekilmesi kararlaştırıldı. Diplomatik kaynaklar, bu görüşmelerin her iki ülkenin endişe ve beklentilerini göz önünde bulundurarak bir uzlaşı zemini arama amacı taşıdığını belirtiyor. Türkiye, Somali ve Etiyopya arasındaki bu zorlu süreci Ankara’da konuk edeceği ikinci tur görüşmelerle sürdürecek.
İki Ülke Arasında Diyalog Kanalları Açılıyor
Başbakan Ahmed’in mektubunun alınmasının ardından her iki tarafın güvenini kazanan Türkiye, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatları doğrultusunda ara buluculuk girişimlerine başlamıştı. Bu kapsamda, Dışişleri Bakanı Fidan, Etiyopya ve Somalili muhataplarıyla önemli görüşmeler gerçekleştirmiş, iki ülke dışişleri bakanlarını 1 Temmuz’da Ankara’da ağırlamıştı. Aylar sonra, iki ülkenin dışişleri bakanları, Bakan Fidan’ın ev sahipliğinde aynı fotoğraf karesinde yer alırken, toplantı sonucunda taraflar, aralarındaki meseleleri “barışçıl bir şekilde” çözme yönündeki niyetlerini ortak bir açıklama ile kayda geçirmiş ve 2 Eylül’de Ankara’da yeniden bir araya gelmeyi taahhüt etmişti.
Türkiye’nin, bölgede artan gerilime karşı krizin çözümünü sağlamak amacıyla taraflar arasında sürdürülebilir bir diyalog kanalı açması, uluslararası toplum tarafından takdirle karşılanırken, Türkiye, 1 Temmuz’dan bu yana bölge ülkeleriyle de temaslarını sürdürmüş ve bu ülkelerin sürece desteklerini almıştır.
Etiyopya-Somali Anlaşmazlığı
Etiyopya, dünyada denize erişimi olmayan en büyük nüfusa sahip ülkedir. Eritre’nin 1991’de fiilen Etiyopya’dan ayrılması ve 1993’te hukuken bağımsızlığını kazanmasıyla birlikte denize erişimini kaybeden Etiyopya, ekonomik nedenlerle Kızıldeniz’e erişim konusunu sürekli gündemde tutmakta, bu bağlamda Somaliland ile 1 Ocak’ta bir Mutabakat Muhtırası imzalamıştır. Ancak bu muhtıra, Somaliland’ın tanınması vaadini içermesi nedeniyle Somali’nin ve uluslararası toplumun ciddi tepkisine yol açmıştır.
Somaliland Başkanı Musa Bihi Abdi, anlaşmanın tamamlanmasıyla Etiyopya’nın kendilerini “bağımsız” olarak tanıyacağını ifade etmiştir. Somali hükümeti ise, Etiyopya’nın Somaliland ile denize erişim anlaşması imzalaması üzerine büyükelçisini Etiyopya’dan geri çekmiştir. Arap Birliği ve Afrika Birliği, Etiyopya ile Somaliland arasında denize erişim işbirliğine yönelik “Kızıldeniz’de askeri üs inşası ve liman geliştirilmesinin önünü açan” anlaşmayı reddettiğini ve kınadığını duyurmuştur.
Etiyopya ile Somali Dışişleri Bakanları, iki ülke arasındaki krizin çözümünü temin etmek amacıyla 9-10 Mart tarihlerinde Nairobi’de bir araya gelmiş, ancak iki ülke arasında yapılan dolaylı müzakerelerden herhangi bir sonuç alınamamıştır.
