İHA ve MİT’in Tarihi Takas Operasyonu
Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT), son yılların en büyük takas operasyonuna imza attı. Bu kapsamda 7 ülkeden 26 esirin değişimi gerçekleştirildi. Operasyonun büyüklüğü, sadece karşılıklı olarak değiştirilen kişi sayısının fazlalığı ile değil, aynı zamanda yer alan isimlerin önemi ile de dikkat çekti.
RUSYA’DA MUHABİRLİK YAPAN İSİM CASUSLUKTAN TUTUKLANDI
Bu takasta yer alan dikkat çekici isimlerden biri, dünya kamuoyunda sıklıkla duyulan Wall Street Journal muhabiri Evan Gershkovich oldu. Gershkovich, Rusya’da muhabirlik yaparken Mart 2023’te casusluk suçlamasıyla tutuklandı. Rus savcılığı, Gershkovich’i “Sverdlovsk bölgesinde askeri teçhizat üretimi ve onarımı yapan bir savunma şirketinin faaliyetleri hakkında gizli bilgi toplamak” suçlamasıyla yargıladı. Böylece, Evan Gershkovich, Rusya tarihinde casusluk suçlamasıyla tutuklanan ilk yabancı medya çalışanı olma unvanını elde etti. Takas görüşmelerinin gerçekleştiği dönemde, Rusya tarafından 19 yıl hapse mahkum edildi.
ABD DENİZ PİYADE KOLORDUSU’NDA 8 YIL GÖREV YAPMIŞ WHELAN
Rusya’da tutuklu olan ve takas operasyonunda ABD’ye gönderilen bir diğer önemli isim eski deniz piyadesi Paul Whelan’dır. ABD Deniz Piyade Kolordusu’nda 8 yıl görev yapmış olan Whelan, 2018 yılında Moskova’da casusluk suçlamasıyla tutuklandı. 2022 yılında Whelan’ın, yasadışı silah ticareti ve terör finansmanlığı suçundan 10 yıl hapis cezası alan Viktor Bout ile takas edilmesi gündeme gelmişti ancak Paul Whelan, o takas listesinde yer almadı. Bu durum, Biden yönetiminin kamuoyunda büyük tepkilere neden oldu.
ABD VE RUS VATANDAŞI KURMASHEVA
Operasyonda ABD ve Rusya vatandaşlığına sahip olan Alsu Kurmasheva da ABD’ye iade edilen bir diğer gazeteci oldu. Mayıs 2023’te, ailevi sebepler dolayısıyla gittiği Rusya’dan Çek Cumhuriyeti’ne dönmeye çalışırken havaalanında gözaltına alındı. Kurmasheva, “Yabancı çalışan olup devlete bildirmeme” ve “dezenformasyon” suçlarından hüküm giydi.
İDAM CEZASINDAN KURTULDU
Kızıl Haç bünyesinde çalışan Rico Krieger, Rusya-Ukrayna savaşı sırasında Belarus’ta gözaltına alındı. Krieger, Belarus’a turist olarak gittiğini iddia etse de Rusya, bunun ajanlık için bir kılıf olduğunu belirtti. Altı ayrı suçlamayla mahkum edilen Krieger, 24 Haziran 2024’te “terör ve paralı askerlik” suçlamasıyla Belarus’ta idam cezasına çarptırıldı. Ancak Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko, Krieger’i affetti. Krieger, affedildikten sadece iki gün sonra Türkiye’deki takas operasyonu ile Almanya’ya döndü.
NAVALNY’NİN YAKIN MÜTTEFİKİ
Tarihi takas sırasında Almanya’ya dönen bir diğer önemli isim ise İlya Yashin’di. Rus vatandaşı olan Yashin, Krasnoselsky Belediye Başkanlığı görevini yürütmüştü. Aleksey Navalny’nin yakın müttefiki olan Yashin, Rus ordusu hakkında “yanlış bilgi” yaydığı gerekçesiyle Aralık 2022’de mahkum edildi.
PUTİN’E MUHALİF KARA-MURZA ALMANYA’YA DÖNDÜ
Rusya Devlet Başkanı Putin’in en büyük muhaliflerinden biri olan Vladimir Kara-Murza, Türkiye’deki takas operasyonuyla Almanya’ya dönen önemli isimlerden bir diğeriydi. 25 yıl hapse mahkum edilen Kara-Murza, Nisan 2022’de Rus ordusu hakkında “yanlış bilgi” yayma, “istenmeyen bir örgütle” işbirliği yapma ve devlete ihanet suçlamalarıyla tutuklandı. İki kez zehirlenmiş olan Kara-Murza’nın cezası, uluslararası kamuoyunda sıkça kınandı. Hapiste olduğu süre boyunca Washington Post için yazılar kaleme aldı.
RUS İSTİHBARAT ÇALIŞANI RUSYA’YA DÖNDÜ
Rusya için önemli bir figür olan Vadim Krasikov, takas operasyonunda Almanya’dan getirilen tek isim oldu. Krasikov, Rusya Devlet Başkanı Putin’in terörist olarak adlandırdığı Çeçen muhalif savaşçı Zelimkhan Khangoshvili’yi öldürmek üzere FSB tarafından özel eğitim alarak Berlin’e gönderilmişti. 2019’da Khangoshvili’yi Almanya’da öldürme suçundan ömür boyu hapis cezasına çarptırılan Krasikov, yakalandığı dönemde Rusya ile bağlantısını reddetmişti. Ancak Putin, daha sonra Krasikov için “vatansever” ifadelerini kullanmıştı. Krasikov’un, ölmeden önce muhalif siyasetçi Aleksey Navalny ile takası da gündeme gelmişti.
RUSYA’YA DÖNEN İKİ ÇOCUKLU BİR AİLE DE VARDI
Takas operasyonu sırasında, dizilere konu olan bir hikaye de gerçeğe dönüştü. İki çocuklu Rusya Dış İstihbarat Servisi’ne (SVR) çalışan bir çift de bu operasyonda yer aldı. Artem Dultsev ve Anna Dultseva, Slovenya’da sahte Arjantin pasaportu ile yakalandılar. Anna Dultseva, Maria Rosa Mayer Munoz takma ismini kullanarak, Slovenya’da bir sanat galerisi sahibi gibi davranıyordu. İki çocukları ile birlikte Slovenya’dan getirilen aile, takas operasyonu ile Rus yetkililere teslim edildi.
Haber Kaynağı: İhlas Haber Ajansı (İHA)
