Türkiye Üreme Tıbbı ve Cerrahisi Derneği Başkanı da olan Prof. Dr. Timur Gürgan, Covid-19’un pandemi halini aldığını ve şu anda 350 milyon kişinin infekte olduğunu, yaklaşık 250 milyon kişinin tedavi olup bu hastalıktan kurtulmuş durumda olduğunu belirtti.
Prof. Dr. Gürgan, bundan hareketle Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) kısırlık konusunda çalışmalar planladığına dikkat çekerek, “Çünkü şu anda yapılan çalışmalara göre 186 milyon kişi kendilerine ait sebeple evlendikleri zaman çocuk yapma sorunu yaşıyor.
Bunun da yaklaşık yüzde 50’nin üzerindeki bir sayıda erkeğin spermleriyle ilgili sorunlar olduğu söylendi. O zaman birdenbire ‘Acaba Covid infeksiyonu geçiren erkeklerin durumu ne oluyor’ diye de tıp dünyasında bu düşünülmeye başlandı” diye konuştu.?
Kısırlığa yol açabiliyor
Prof. Dr. Gürgan, Covid-19’un akciğer, böbrek ve özellikle kalp üzerinde etkili olduğunu ve oradaki hücreleri harap ederek, bu organların normal fonksiyon görmesini engelleyip, ölüme götürdüğünü dile getirerek, şöyle konuştu:
“Yani virüs geliyor ve bu organların, hücrelerin içerisine bu ‘ACE2’ denilen bağlangaçlardan buralara giriyor. Yapılan çalışmalarda şu görüldü ki aynı kapı, reseptör erkeklerin testislerinde de var. ‘Covid geçiren kişilerde bu virüs oradan içeri girerek erkeklerin hem sperm yapmasını sağlayan özel hücrelere diğer taraftan da özellikle testosteron yapan hücreler üzerinde bir etki yapıyor mu?’ şeklinde ilk çalışma Çin’den geldi.
Ve sonuç olarak sperm yapan hücrelerin ve ayrıca da hormon yapan hücrelerin virüs tarafından önemli derecede harap edildiği gösterildi. Daha sonra bu yönde çalışmalar yine ABDden, İsrailden ve Almanyadan geldi.
Görünen de şu oldu ki Covid özellikle orta ve şiddetli şekilde geçirildiği zaman erkeklerin hormonlarını; testosteron yapan hücreleri ve de sperm yapan hücreleri olumsuz etkileyebiliyor. Yani bir yönde sperm yapımı, kalitesi düşebiliyor. Bu da kısırlığa yol açabiliyor. Çünkü genç bir birey bunu geçirdiğinde yaşama tutansa bile bu durum spermlerini etkileyebiliyor ve testosteron seviyeleri düşüyor.”
Covid geçirdiyse hasar daha fazla olabiliyor
Prof. Dr. Gürgan, çocuğu olmayan genç çiftlerden özellikle erkek bireylere artık kliniklerde Covid-19 geçirip, geçirmediğinin de sorulacağını söyledi. Gürgan, “Çocuğu olmayan ya da çocuk isteyebilecek genç çiftlerde erkek tarafı Covid geçirmişse daha evvelki kısırlığa sebep olan sigara, alkol kullanımı, genetiği değiştirilmiş yemekler yenmesi, stres, yorgunluk gibi faktörlere ilaveten pandemiye yönelik hikayesi de alınarak problemin ne olduğunu saptamak durumundayız.
Ayrıca daha önce spermle ilgili problemleri olan erkekler, Covid geçirdiyse bunlarda hasar daha fazla olabiliyor. Fakat kesinlikle ‘Covid geçirdim, çocuğum olmayacak’ diye bir paniğe kapılmayın. Biz sadece bu durumdaki erkek hastaları daha iyi değerlendirmek zorundayız
O halde bir sıkıntı varsa ve bu sıkıntı kalıcıysa biz şu anda bunu çözebilecek tıbbi donanıma sahibiz. Ayrıca ‘Covid geçiren erkeğin testisinde hasar yapıyor ve orada bir şekilde yaşamını sürdürüp, cinsel ilişki ile bulaşıyor mu’ diye korkulabilir. Fakat rahatlatıcı şey şu ki hiçbir zaman bu yönden bir virüs bulaştırma olmuyor” dedi.
